Кірілюк

Лідзія Уладзіміраўна

Калі б узнікла неабходнаснасць вызначыць сярод выкладчыкаў узор, ці нават сімвал, адданага і бескарыснага служэння універсітэту, то першым кандыдатам на гэтае высокае званне была бы прафесар Л.У.Кірылюк. І не таму, што ва універсітэце прайшлі 50 гадоў яе жыцця (хаця і гэта істотна), а перш за ўсё таму, што яна, як ніхто іншы, здолела ўспрыняць каштоўнасці універсітэцкай супольнасці і найлепшыя якасці сваіх настаўнікаў. Пераняць глыбока, арганічна і беражліва перадаць сваім вучням.

Нарадзілася Лідзія Уладзіміраўна 25 верасня 1926 года у горадзе Гродна. Яе бацька працаваў рабочым у фарбавальнай майстэрні. Спазнаць працу ў фарбавальнай майстэрні давялося і самой Лідзіі Уладзіміраўне падчас акупацыі горада Гродна нямецка-фашысцкімі захопнікамі.

Да 1939 года скончыла 6 класаў польскай школы. Затым 2 гады навучалася ў савецкай. Пасля вызвалення Гродна працавала бухгалтарам у інстытуце ўдасканалення настаўнікаў. Сярэднюю адукацыю атрымала ў 1948 годзе. Скончыла Гродзенскі педагагічны інстытут па спецыяльнасці «Матэматыка». Працавала настаўніцай матэматыкі у сярэдняй школе № 3 горада Гродна.

З 1955 года Лідзія Уладзіміраўна – выкладчык кафедры элементарнай матэматыкі. Чытае курс «Элементарная геаметрыя». Праз 3 гады абіраецца на пасаду старшага выкладчыка. Калегі, кіраўніцтва факультэта і інстытута адзінадушна адзначаюць шырокую эрудыцыю Лідзіі Уладзіміраўны у галіне матэматыкі, глыбокае веданне свайго прадмета, тонкае пачуццё такту ў адносінах з выкладчыкамі і студэнтамі. На пачатку 60-х гадоў мінулага стагоддзя выдае шэраг грунтоўных прац па методыцы выкладання матэматыкі: «Упражнения и задачи по геометрии. 6 класс», «Геометрические задачи по формированию функциональных понятий» і інш.

У 1969 годзе абараніла кандыдацкую дысертацыю «Развіццё творчага геаметрычнага ўяўлення і логіка-матэматычнага мыслення вучняў на сістэматычна падабраных нестандартных задачах”. Вучонае званне дацэнта па кафедры геаметрыі і методыкі выкладання матэматыкі прысвоена ў 1971 годзе. У 1971-1980-ых гадах Л.У.Кірылюк – прарэктар па навучальнай рабоце педагагічнага інстытута, а з 1978 года – універсітэта. Яе ўнёсак у станаўленне універсітэцкага зместу методыкі і арганізацыі навучальнага працэсу, як і уплыў на станаўленне навукова-педагагаічнага калектыву, дастаткова грунтоўныя.

З 1980 года загадвае кафедрай геаметрыі і методыкі выкладання матэматыкі, у 1981-1991 гадах працуе дэканам матэматычнага факультэта. Вучонае званне прафесара па кафедры алгебры, геаметрыі і методыкі выкладання матэматыкі прысвоена ў 1991 годзе. Да 2005 года Лідзія Уладзіміраўна працавала прафесарам кафедры.

Читать далее…

Кобрынец

Пётр Мікалаевіч

Лёс наканаваў прафесару П.М.Кобрынцу кароткае жыццё. Ён памёр на 49 годдзе, не адзначыўшы ні воднага юбілею, якія, як прынята, пачынаюцца з пяцідзесяці гадоў. Нягледзячы на гэта, ягоны ўнёсак у дасканаленне падрыхтоўкі спецыялістаў і навуковых даследаванняў у галіне айчыннай гісторыі вельмі істотны.

Нарадзіўся 25 жніўня 1946 года ў вёсцы Дубна Мастоўскага раёна Гродзенскай вобласці. Сярэднюю адукацыю атрымаў у Дубненскай школе, якую скончыў у 1954 годзе. Сістэматычную гістарычную – у Гродзенскім педагагічным інстытуце імя Янкі Купалы. Пасля заканчэння інстытута некалькі месяцаў (жнівень-лістапад 1968 года) працаваў настаўнікам гісторыі Глядавіцкай васьмігодкі. У 1968-1969 гадах праходзіў абавязковую вайсковую службу ў шэрагах Савецкай Арміі. З 1969 года Пётр Мікалаевіч – аспірант кафедры педагогікі Беларускага дзяржаўнага універсітэта ў Мінску. Настаўнікамі Пятра Мікалаевіча ў аспірантуры былі прафесары С.А.Умрэйка і А.І.Залескі. Менавіта пад іх уплывам вызначыўся асноўны накірунак навуковых даследаванняў Пятра Мікалаевіча – гісторыя настаўніцтва і школ на тэрыторыі Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Пасля заканчэння аспірантуры год працаваў выкладчыкам педагогікі ў Мінскім інстытуце замежных моў. У 1972 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю «Школа, учитель и учащиеся Белоруссии в годы Велитой Отечественной войны (1941-1945 гг.)». У жніўні 1973 года па конкурсе абраны на пасаду старшага выкладчыка кафедры гісторыі СССР і БССР нашага універсітэта. Працаваў намеснікам дэкана гісторыка-педагагаічнага факультэта (1974-1977), выканаўцам абавязкаў загадчыка кафедры гісторыі СССР і БССР, выканаўцам абавязкаў дэкана факультэта. З 1981 года – загадчык кафедры гісторыі СССР, а з 1992 года – кафедры гісторыі славянскіх дзяржаў. Вучонае званне дацэнта атрымаў у 1978 годзе. Праз дзесяць гадоў абараніў доктарскую дысертацыю «Советский патриотизм и социалистический интернационализм – источник силы в борьбе против гитлеровских аккупантов: июнь 1941 – август 1944 гг. (на материалах Белоруссии)». Прафесар па кафедры гісторыі СССР з 1989 года.

Памёр прафесар П.М.Кобрынец у 1994 годзе.

Читать далее…

Коўкель

Іван Іванавіч

Шлях І.І.Коўкеля да прафесарскага звання быў доўгім і дастаткова складаным. Аднак гэта не паўплывала на маштаб і плённасць яго навуковай і педагагічнай дзейнасці. Калегі прафесара І.І.Коўкеля адзінадушна адзначаюць, што ён сам сябе стварыў як чалавека, навукоўца, універсітэцкага выкладчыка. Прычым стварыў па дастаткова высокіх мерках.

Нарадзіўся І.І.Коўкель 31 кастрычніка 1942 года ў вёсцы Вялікае Сяло Лідскага раёна Гродзенскай вобласці ў сялянскай сям’і. Сярэднюю адукацыю атрымаў у Жырмунскай школе Воранаўскага раёна. Сістэматычную гістарычную і філалагічную – у Гродзенскім педагагічным інстытуце імя Янкі Купалы, які скончыў у 1964 годзе.

Працаваў настаўнікам гісторыі, беларускай мовы і літаратуры Жырмунскай сярэдняй школы. З кастрычніка 1964 па жнівень 1965 праходзіў абавязковую вайсковую службу ў шэрагах Савецкай Арміі. У 1966-1969 гадах – дырэктар Магунскай васьмігадовай школы Воранаўскага раёна.

У верасні 1969 года І.І.Коўкель паступае ў дзённую аспірантуру кафедры гісторыі БССР Беларускага універсітэта. Ва ўмовах савецкай планавай падрыхтоўкі навукова-педагагічных кадраў зрабіць гэта было далёка не проста. Неабходна было, як мінімум, мець здольнасці да творчай дзейнасці, працавітасць, настойлівасць у дасягненні пастаўленай мэты. На шчасце, пазычаць гэтыя якасці характару І.І.Коўкелю патрэбы не было. У другой палове 60-х гадоў, галоўным чынам у перыядычным друку, з’яўляюцца яго артыкулы на гістарычныя тэмы, якія сведчылі аб дастаткова значным навуковым патэнцыяле дырэктара вясковай васьмігодкі.

Пасля заканчэння аспірантуры І.І.Коўкель працуе асістэнтам, старшым выкладчыкам кафедры гісторыі СССР і БССР Гродзенскага педагагічнага інстытута імя Янкі Купалы.

У красавіку 1979 года абараняе кандыдацкую дысертацыю «Политическое банкротство националистов и контрреволюции в Белоруссии (1919-1925 гг.)». Праз два гады атрымоўвае вучонае званне дацэнта па кафедры гісторыі СССР і БССР.

Да 1986 года І.І.Коўкель працуе дацэнтам кафедры. Затым пяць гадоў загадвае кафедрай грамадскіх навук Гродзенскага абласнога інстытута ўдасканалення настаўнікаў. У 1992 годзе вяртаецца ва універсітэт на пасаду дацэнта кафедры гісторыі Беларусі. У 2005 годзе І.І.Коўкелю прысвоена вучонае званне прафесара па спецыяльнасці «Гісторыя».

На працягу многіх гадоў прафесар І.І.Коўкель чытаў курсы «Гісторыя Беларусі (1917-1941 гг.)», «Гістарыяграфія гісторыі Беларусі» і па матэрыялах асабістых даследаванняў – спецкурсы: «Беларускі нацыянальны рух (1902-1905)», «Актуальныя праблемы гісторыі Беларусі». Як універсітэцкі лектар вызначаўся настойлівасцю ў прапагандзе асабістага разумення складаных праблем гісторыі нашай краіны.

Читать далее…

КРАЎЧЭНЯ
МІКАЛАЙ АНТОНАВІЧ

Нарадзіўся 7 жніўня 1938 года ў вёсцы Козікі Івацэвіцкага раёна Брэсцкай вобласці. Сярэднюю школу скончыў у 1957 годзе. Служыў у шэрагах Савецкай Арміі (1957-1960). У 1965 годзе скончыў хіміка-тэхналагічны факультэт Львоўскага палітэхнічнага інстытута. У 1966-1969 гадах працаваў на Рубежанскам хімічным камбінаце (Украіна). З 1969 года – начальнік змены Гродзенскага азотна-тукавага завода. З 1970 года – аспірант Аддзела рэгуляцыі рэчываў АН БССР, а з 1973 года па 1979 год – малодшы, старшы навуковы супрацоўнік гэтага аддзела. З 1979 года – выкладчык, старшы выкладчык кафедры біянеарганічнай і біяфізічнай хіміі Гродзенскага медыцынскага інстытута.

У 1974 годзе абараніў дысертацыю кандыдата біялагічных навук «Антивитаминная активность различных производных окситиамина”. У 1986-2002 гадах – загадчык кафедры агульнай і біяарганічнай хіміі. Вучонае званне прафесара прысвоена ў 1993 годзе. З 2002-2007 гады – прафесар кафедры агульнай і біяарганічнай хіміі Гродзенскага медыцынскага універсітэта.

У Гродзенскім дзяржаўным універсітэце імя Янкі Купалы працуе з верасня 2007 года на пасадзе прафесара кафедры матэрыялазнаўства і рэсурсазберагальных тэхналогій.

Читать далее…

КРАМЛЁЎ

ЯЎГЕН ПАЎЛАВІЧ

Прафесар Я.П.Крамлёў працаваў на факультэце біялогіі і экалогіі універсітэта ў 1991-2007 гадах.

Нарадзіўся 6 снежня 1938 года ў вёсцы Тулага Урэнскага раёна Горкаўскай вобласці (Расія). Сярэднюю адукацыю набываў ва Урэнскай школе (скончыў 8 класаў) і Багратыёнаўскім зааветэрынарным тэхнікуме (1953-1957). Тэхнікум скончыў з адзнакай і быў накіраваны на вучобу ў Віцебскі ветэрынарны інстытут.

Пасля заканчэння інстытута працаваў галоўным ветэрынарным урачом саўгаса (1962-1963), ветэрынарным урачом Баграціёнаўскай райветстанцыі (1963-1965), галоўным ветэрынарным урачом Упраўлення сельскай гаспадаркі Гур’еўскага раёна Калінінградскай вобласці (1965-1967).

Вучыўся ў аспірантуры Беларускага навукова-даследчага ветэрынарнага інстытута (1967-1968) па спецыяльнасці «Паразіталогія». З 1968 года – дырэктар Гусеўскай міжраённай ветэрынарнай лабараторыі. У 1971 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю «К изучению минотических абортов у коров» і заняў пасаду старшага навуковага супрацоўніка Калінінградскай навукова-даследчай ветэрынарнай станцыі, у 1974-1985 гадах – дырэктар. Доктарскую дысертацыю «Патология беременности, обусловленная факультативно патогенными бактериями и грибами и её роль в бесплодии коров» абараніў у 1981 годзе.

У 1985-1991 гадах – загадчык кафедры генетыкі і развядзення сельскагаспадарчых жывёл Гродзенскага сельскагаспадарчага інстытута (зараз Гродзенскі аграрны універсітэт).

З мая 1991 года – прафесар кафедры біялогіі Гродзенскага універсітэта імя Янкі Купалы. Праз год абіраецца загадчыкам кафедры. Чытаў курсы «Заалогія» і «Мікрабіялогія» на факультэце фізічнай культуры, спецкурсы «Асновы сельскай гаспадаркі» і «Экалогія жывёл» на факультэце біялогіі і экалогіі. Вучонае званне прафесара па кафедры біялогіі прысвоена ў 1993 годзе.

У 1996 годзе абіраецца загадчыкам кафедры экалогіі, праводзіць сур’ёзную працу па станаўленні кафедры. Распрацоўвае вучэбныя праграмы па курсах «Мікрабіялогія», «Экалогія жывёл», «Экалагічная паразіталогія», «Экалогія наземных экасістэм», «Метады ацэнкі экасістэм» і іншыя. Пад кіраўніцтвам прафесара Я.П.Крамлёва кафедра праводзіць глыбокія даследаванні па ацэнцы флоры і фауны Заходняга рэгіёну Беларусі з пункту гледжання біялагічнай разнастайнасці. Акрэслівае рэжым выкарыстання біялагічных рэсурсаў, дазваляючы захаваць біялагічную разнастайнасць. Шэраг выкладчыкаў кафедры прымаюць удзел у выкананні дзяржаўных навукова-тэхнічных праграм. Кафедра адкрывае магістратуру па спецыяльнасці «Экалогія» і аспірантуру па спецыяльнасці «Мікрабіялогія».

З 2002 года Яўген Паўлавіч – прафесар кафедры.  Умер в 2015 году.

Читать далее…