Таранцей Віктар Пятровіч

Універсітэцкая кар’ера прафесара В.П.Таранцея склалася так, што яму заўсёды прыходзілася значную частку часу і творчага патэнцыялу аддаваць адміністратарскай працы. На шчасце, гэтая абставіна сур’ёзна не паўплывала на ягонае станаўленне як выбітнага вучонага і педагога.

Нарадзіўся 6 сакавіка 1946 года ў вёсцы Ізабелін Ваўкавыскага раёна Гродзенскай вобласці. Сярэднюю адукацыю атрымаў у Ізабелінскай школе, вышэйшую – на аддзяленні фізікі фізіка-матэматычнага факультэта Гродзенскага педагагічнага інстытута імя Янкі Купалы, які скончыў у 1967 годзе.

Пасля заканчэння інстытута (1967-1976) служыў у шэрагах Савецкай Арміі, настаўнічаў у школах Ваўкавыскага раёна.

З 1976 па 1979 год навучаўся ў дзённай аспірантуры Інстытута агульнай педагогікі ВПН СССР (Масква) па спецыяльнасці «Тэорыя і гісторыя педагогікі». Аспірантуру сакончыў датэрмінова з абаронай кандыдацкай дысертацыі «Коллективная работа учащихся на уроке как средство их познавательной самостоятельности».

На працу ва універсітэт прыйшоў у 1979 годзе ў якасці старшага выкладчыка кафедры педагогікі. У гэтым жа годзе абіраецца сакратаром партыйнага камітэта універсітэта. У савецкія часы гэтая пасада накладвала на чалавека адказнасць перад вышэйшымі партыйнымі структурамі за якасць падрыхтоўкі спецыялістаў і, галоўным чынам, за стан спраў у калектыве студэнтаў і выкладчыкаў. Нягледзячы на нязначны досвед працы ва універсітэце Віктар Пятровіч даволі паспяхова нёс гэтую нялёгкую ношу. І перш за ўсё таму, што партыйную работу разумеў не як дзейнасць дзеля справаздачы, а як магчымасць даступнымі сродкамі спрыяць калектыву універсітэта ў вырашэнні складаных задач, абараняць выкладчыкаў і студэнтаў ад незаслужанага ўціску з боку партыйнага чынавенства.

Адначасова выкладае педагогіку. Настойліва працуе ў навуцы, удасканальвае педагагічнае майстэрства. У 1984 годзе атрымоўвае вучонае званне дацэнта па кафедры педагогікі. З 1986 па 1992 год – узначальвае кафедру педагогікі. Неабходна сказаць, што кафедра педагогікі, пачынаючы з сярэдзіны 60-ых гадоў мінулага стагоддзя, вызначалася салідным узроўнем навуковай і метадычнай дзейнасці. Аднак, як творчы калектыў, яна склалася менавіта пад кіраўніцтвам Віктара Пятровіча. Навуковая і метадычная дзейнасць кафедры набыла сістэмнасць і мэтанакіраванасць, здольнасць прапаноўваць абгрунтаваныя рэкамендацыі па актуальных праблемах педагогікі вышэйшай і сярэдняй школы. У 1991 годзе В.П.Таранцею прысвоена вучонае званне прафесара.

З 1992 па 1994 год прафесар В.П.таранцей працуе прарэктарам па замежных сувязях і камерцыйнай рабоце, дэканам факультэта педагогікі і псіхалогіі (1994-2000), а з 2000 года і да гэтага часу дэканам педагагічнага факультэта. У 2003 годзе абараніў доктарскую дысертацыю «Профессиональное становление учителя в условиях непрерывного педагогического образования».

Аўтар больш за 300 навуковых прац, у ліку якіх манаграфіі «Лицом к молодежи», «Подготовка учителя в условиях непрерывного образования», «Социально-педагогические проблемы подготовки учителя в условиях непрерывного образования», навучальных дапаможнікаў «Педагогическая практика студентов» (у суаўт.), «Система образования взрослых в Германии» (у суаўт.) і іншых. Прафесар В.П.Таранцей прызнаны ў нашай краіне эксперт па праблемах бесперапыннай адукацыі.

Важным кірункам навукова-педагагаічнай і грамадскай дзейнасці прафесара В.П.Таранцея з’яўляецца публіцыстыка. Ім апублікавана каля 150 артыкулаў у перыядычным друку нашай краіны па актуальных пытаннях адукацыі і выхавання школьнікаў і студэнтаў. Змест гэтых артыкулаў арыентаваны на настаўнікаў і выкладчыкаў універсітэтаў і, на наш погляд, уяўляе сабою эфектыўную форму педагагічнай асветы, укаранення навуковых набыткаў у практыку адукацыйнай і выхаваўчай дзейнасці сярэдняй і вышэйшай школы.

Як чалавек, прафесар В.П.Таранцей вызначаецца сціпласцю, сялянскай (у лепшым сэнсе гэтага слова) цнатлівасцю, здольнасцю прыйсці на дапамогу калегам па працы і студэнтам.

Узнагароджаны медалём Францыска Скарыны (2009).

 

Асноўныя публікацыі:

К вопросу усиления коллективного учебного труда школьников // Пути совершенствования школьного образования / Акад. пед. наук СССР. Науч.-исслед. ин-т общей педагогики. – М., 1978.

Сравнительное исследование коллективных и индивидуальных способов решения познавательных задач // Рациональное сочетание развития учебно-познавательной деятельности школьников / Томск. гос. пед. ин-т; под ред. М.П. Пальянова. – Томск, 1979.

Особенности познавательных заданий для коллективной работы на урокей // Новые исслед. в пед. науках. – 1980. – № 2.

Подготовка учителя физики к проведению групповой работы на уроке // Вопросы теории и методики развития познавательной активности учащихся / Томск. гос. пед. ин-т; под ред. М.П. Пальянова. – Томск, 1981. (в соавт.)

Применение проблемных заданий в преподавании педагогики в вузе // Сб. матер. по проблемному обучению при изучении дисциплин / Минск. гос. пед. ин-т. – Минск, 1985.

Особенности планирования урока с учетом форм организации деятельности учащихся // Новые исслед. в пед. науках. – 1985. – № 2.

Вузовское образование молодого учителя // Сов. Педагогика. – 1987. – № 11.

Непрерывная педагогическая практика студентов // Сов. педагогика. – 1987. – № 3.

Подготовка учителей в ПНР // Народное образование. – 1988. – № 11.

Школьный педагог в ПНР // Нар. асвета. – 1989. – № 2.

Вопросы взаимосвязи вузовского и послевузовского образования учителей // Социально-педагогические проблемы профессионального становления молодых учителей / Акад. пед. наук СССР. Науч.-исслед. ин-т общего образования взрослых; сост. С.Г. Вершловский. – Л., 1989.

Doskonalenie systemu kształcenia nauczycieli w szkołach wyższych Związku Radzieckiego // Modernizacja systemów edukacyjnych a zawód nauczyciela. – Białystok, 1990.

Лицом к молодежи. – Минск : Нар. асвета, 1990.

Непрерывное образование в СССР. Опыт и проблемы. Характеристика национальной школы БССР. – Гродно: ГрГУ, 1991.

Педагогическая практика студентов: учеб. пособие. – Минск: Университетское, 1991. (в соавт.)

Некоторые направления совершенствования вузовского и послевузовского образования в Республике Польша // Проблемы непрерывного педагогического образования: сб. науч. тр. – Гродно: ГрГУ, 1992.

Изучение учебных возможностей учащихся: метод. рек. – Гродно: ГрГУ, 1992.

Подготовка учителя в условиях непрерывного образования. – Гродно: ГрГУ, 1993.

Матывы павышэння адукацыйнага ўзроўню // Адукацыя і выхаванне. – 1995. – № 9.

Система высшего образования в Германии: опыт и реальность // Адукацыя і выхаванне. – 1997. – № 6. (в соавт.)

Главный вуз региона – это больше, чем вуз / В.П. Тарантей // Беларуская думка. – 2000. — № 11-12.

Социально-педагогические проблемы подготовки учителя в условиях непрерывного образования / В.П. Тарантей. – Гродно, 2001.

Система образования взрослых в Германии: учеб.-метод. – Гродно: ГрГУ, 2001. (в соавт.)

Педагогика сотрудничества в вузе // Веснік ГрДУ. Серыя 1. – 2001. — № 1(6).

Платное образование: «за» и «против» // Беларуская думка. – 2002. — № 11.

Problem wychowania instytucyjnego dzieci i młodzieży w warunkach gwałtownej zmiany systemu wartości społecznych // Mity dzeciństwa – dramaty socjalizacji; pod red. A. Klim-Klimaszewskiej. – Siedlce. Wyd. Akademii Podlaskiej, 2004.

Kreowanie pedagogicznego statusu nauczyciela jako człowieka kultury // Region. Tożsamość. Edukacja. Red. naukowa Jerzy Nikitorowicz i inni. Białystok. TransHumana, 2005.

Постаці ў гісторыі Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Янкі Купалы: гістарычны нарыс. – Гродна, 2005.

Критериальные признаки при оценке знаний студентов // Народная асвета. – 2005. – № 1. (в соавт.)

Критериальные признаки при оценке знаний студентов // Народная асвета. – 2005. – № 2. (в соавт.)

Педагогическое образование в Польше (краткая описательная модель) // Кіраванне ў адукацыі. – 2005. – № 6.

Библиотерапия как форма педагогической терапии // Народная асвета. – 2006. – № 4. –

Из опыта влияния нескольких поколений на передачу белорусского культурного наследия // Konflikt pokoleń czy różnic cywilizacyjnych? Wzory i wartości aktualne i unieważnione / Akademia Podlaska. – Siedlce, 2006.

Из опыта влияния нескольких поколений на передачу белорусского культурного наследия // Konflikt pokoleń czy różnic cywilizacyjnych? Wzory i wartości aktualne i unieważnione / Akademia Podlaska. – Siedlce, 2006.

Гуманизация образования на основе индивидуально-типологического подхода к обучающимся // Хуманизация и демократизация на педагогическая процессе в условията на университетското образование / Софийский университет имени «Св. Климента Охридски». Факультет «Педагогика». – София: ЕКС-Прес, 2006.

Межкультурная педагогика в Польше // Веснік ГрГУ. Філалогія. Педагогіка. Серыя 3. – 2007. – № 2.

Педагогика Януша Корчака (к 130-летию со дня рождения) // Адукацыя і выхаванне. – 2008. — № 7.

Образование и образованность: грани взаимодействия понятий и их сущности / В.П. Тарантей // Język współczesnej pedаgogiki. Cz. 1. ; рod red. T. Zacharuk. – Siedlce, 2008.

Компетенции учителя и руководителя школы в польской педагогике // Кіраванне ў адукацыі. — 2008. — № 7. (в соавт.)

 

Tarantsej Viktar Piatrovich (b. 1946). Doctorate in Pedagogics (2003), professor (1991). Associate rector in charge of foreign relations and commercial activities (1992-1994), dean of the Pedagogics and Psychology department (1994-2000), dean of the pedagogical department (since 2000), head of the chair for Pedagogics (since 1986). Author of over 300 scientific and 150 publicist papers, including 6 monogrpahs. Main directions of research: teacher training in the conditions of non-stop education, history of pedagogics in Poland and Germany.

Профессора