Роўба Яўген Аляксеевіч
Роўба Яўген Аляксеевіч
Першым патрабаваннем, якое традыцыйна выстаўляецца да рэктара універсітэта – гэта патрабаванне быць грунтоўным вучоным, бо толькі ў гэтым выпадку ён будзе здольным спрыяць развіццю багатага спектра універсітэцкай навукі, вызначаць стратэгічныя кірункі навуковай дзейнасці калектыва. Прафесар А.Я.Роўба, як вучоны, поўнасцю адпавядае гэтаму універсальнаму патрабаванню. Яго навуковыя інтарэсы звязаны з актуальнымі накірункамі сучаснай матэматычнай навукі: прыбліжэнне функцый і іх класаў рацыянальнымі драбямі з фіксіраваннымі палюсамі; найлепшыя раўнамерныя прыбліжэнні некаторых элементарных функцый і класаў функцый пры дапамозе рацыянальных функцый са свабоднымі палюсамі; пабудова суматорных рацыянальных аператараў тыпа Фейера, Джексана і Валле-Пуссена; апраксімацыя функцый пры дапамозе спецыяльных метадаў; пабудова квадратурных формул тыпа Гаусса, дакладных для рацыянальных функцый пэўнага віду. Вынікі, атрыманыя Яўгенам Яляксеевічам выкарыстоўваюцца ў тэарэтычных даследаваннях яго вучняў і спецыялістаў па рацыянальных апраксімацыях.
Нарадзіўся 1 красавіка 1949 года ў вёсцы Андрашэўшчына Лідскага раёна Гродзенскай вобласці ў сялянскай сям’і. Сярэднюю адукацыю атрымаў у Мяжэвіцкай школе Лідскага раёна. Сістэматычную вышэйшую – на механіка-матэматычным факультэце Віленскага універсітэта (1966-1968) і матэматычным факультэце Беларускага універсітэта, які скончыў з адзнакай у 1971 годзе.
У 1971-1974 гадах – аспірант Беларускага універсітэта па спецыяльнасці «Тэорыя функцый і функцыянальны аналіз». У 1975 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю «Некоторые вопросы рациональной аппроксимации».
З 1974 па 1979 год працаваў у Гомельскім дзяржаўным універсітэце імя Францыска Скарыны ў якасці старшага выкладчыка, дацэнта кафедры матэматычнага аналізу, а ў 1978-1979 гадах загадчыка кафедры.
З ліпеня 1979 года выкладчыцкая і навуковая дзейнасць Я.А.Роўбы звязана з Гродзенскім дзяржаўным універсітэтам імя Янкі Купалы.
У 1979-1980 гадах працуе старшым выкладчыкам, дацэнтам кафедры матэматычнага аналізу, у 1980-1986 гадаха – прарэктарам па навучальнай рабоце універсітэта. У 1986 годзе камандзіруецца ў Рэспубліку Куба, дзе выконвае абавязкі метадыста-кансультанта па выкладанні матэматыкі ў вышэйшых навучальных установах Міністэрства абароны Кубы.
Пасля заканчэння замежнай камандзіроўкі працуе дацэнтам кафедры матэматычнага аналізу (1988-1991), дэканам матэматычнага факультэта (1991-1992), прарэктарам па навучальнай рабоце (1992-1994).
У 1994-1998 гадах – загадчык кафедры тэорыі функцый і функцыянальнага аналізу, начальнік сектара платнай адукацыі універсітэта.
З 1998 года – прарэктар па навучальнай рабоце, а з 2000 года – першы прарэктар. Доктарскую дысертацыю «Интерполяция и ряды Фурье в рациональной аппроксимации» у 1999 годзе. Вучонае званне прафесара па спецыальнасці «Матэматыка» прысвоена ў 2001 годзе.
З 2005 года прафесар Я.А.Роўба – рэктар універсітэта. За гэты перыяд створана 5 факультэтаў (ваенны, непрарыўнай адукацыі, будаўніцтва і транспарта, турызма і сэрвіса, мастацта) і 14 кафедр, распачата падрыхтоўка спецыялістаў па 14 спецыялльнасцям і 21 спецыялізацыі, запатрабаваных сацыяльна-эканамічным і культурным развіццём Гродзеншчыны. Значна актывізавалася супрацоўніцтва універсітэтам з універсітэтамі Садружнасці Незалежных Дзяржаў, краін Еўропы, Кітая і ЗША.
Дэпутат Гродзенскага абласнога Савета дэпутатаў 25 склікання (з 2007). Узнагароджаны медалём Францыска Скарыны (2008), царкоўным Ордэнам Свяціцеля Кірылы Тураўскага другой ступені (2009). Ганаровы прафесар Тульскага дзяржаўнага педагагічнага універсітэта імя Л.М.Талстога (2009), Нацыянальнага педагагічнага універсітэта імя М.П.Драгаманава (Кіеў, 2010).
Асноўныя публікацыі:
О приближении периодических функций рациональными функциями // Вестник БГУ. Сер. 1. – 1973. – № 3.
О приближении дифференцируемых периодических функций рациональными функциями // Доклады АН БССР. – 1974. – Т. 18. – № 7.
О приближении периодических аналитических функций с характерными особенностями рациональными функциями // Весці АН БССР. Сер. фіз.-мат. навук. – 1974. – № 6.
Приближение аналитических функций со счетным множеством особенностей на вещественной оси рациональными функциями // Вестник БГУ. Сер. 1. – 1976. – № 2.
Приближение выпуклых функций интерполяционными рациональными функциями с фиксированным числом полюсов // Доклады АН БССР. – 1977. – Т. 21. – № 9.
О приближении рациональными функциями с фиксированным числом полюсов // Вестник БГУ. Сер. 1. – 1977. – № 1.
Об одном прямом методе в рациональной апроксимации // Доклады АН БССР. – 1979. – Т. 23. – № 11.
О приближении рациональными функциями с заданным числом полюсов // Современные проблемы теории функций: материалы Всесоюзн. школы по теории функций, Баку, 21 мая – 1 июня 1977 г. – Баку: Бакинский гос. ун-т, 1980.
О приближении функций /sin x/ рациональными рядами Фурье // Математические заметки. – 1989. – Т. 46. – № 2.
О рациональной интерполяции функции /х/ // Вести АН БССР. Сер. физ.-мат. наук. – 1989. – № 5.
Интерполяционные рациональные функции типа Фейера-Берштейна // Вестник БГУ. Сер. 1. – 1991. – № 2.
Интерполяционные рациональные операторы типа Фейера и Валле-Пуссена // Математические заметки. – 1993. – Вып. 2. – Т. 53. – № 3.
Приближение функций, дифференцируемых в смысле Римана-Лиувилля, рациональными операторами // Доклады АН Беларуси. – 1996. – Т. 40. – № 6.
Квадратурные формулы интерполяционно-рационального типа // Доклады АН Беларуси. – 1996. – Т. 40. – № 3.
Рациональные интегральные операторы на отрезке // Вестник БГУ. Сер. 1. – 1996. – № 1.
О скорости приближения интерполяционными рациональными операторами с предписанными полюсами // Доклады АН Беларуси. – 1997. – Т. 41. – № 6. (в соавт.)
Интерполирование кусочно-аналитических функций рациональными // Весці АН Беларусі. Сер. фіз.-мат. навук. – 1997. – № 2.
Сумматорные рациональные операторы типа Джексона // Матем. заметки. – 1997. – Т. 61. – № 2.
О приближении рациональными операторами Фейера и Джексона функций ограниченной вариации // Доклады НАН Беларуси. – 1998. – Т. 42. – № 4.
Об одной ортогональной системе рациональных функций и квадратурах типа Гаусса // Весці НАН Беларусі. Сер. фіз.-мат. навук. – 1998. – № 3.
Равномерные приближения функций Стилтьеса посредством ортопроекции на множество рациональных функций // Матем. заметки. – 1999. – Т. 65. – № 3. (в соавт.)
Рациональная интерполяция дифференцируемых функций с γ-й производной ограничеснной вариации // Весці НАН Беларусі. Сер. фіз.-мат. навук. – 1999. – № 2.
Orthogonal systems of rational functions on the segment and quadratures of Gauss-type // Mathematica Balkanica. – 1999. – Vol. 13. – № 1-2.
Приближения рациональными операторами Джексона функций ограниченной вариации // Аналитические методы анализа и дифференциальных уравнений – 2001. Труды института математики НАН Беларуси. Минск. – 2001. – Т. 9.
О развитии научных исследований по теории аппроксимации в Беларуси // Актуальные проблемы математики и компьютерного моделирования: сб. науч. тр. – Гродно: ГрГУ, 2007. (в соавт.)
Рациональная аппроксимация функций Стилтьеса на действительной оси // Весці НАН Беларусі. Сер. фіз.-мат. навук. – 2007. – № 4. (в соавт.)
Рациональное интерполирование в нулях синус-дробей Чебышева-Маркова // Доклады НАН Беларуси. – 2008. – Т. 52. – № 5. (в соавт.)
Rouba Yauhen Aliakseyevich (b. 1949). Doctorate in Physics and Mathematics (1999), professor (2001). Associate rector in charge of academic activities (1980-1986), dean of the Mathematics department (1991-1992), associate rector in charge of academic activities (1992-1994, 1998-2000), First associate rector (2000-2005), rector (з 2005). Author of approximately 200 scientific and academic—methodic papers. Main directions of research: approximation of functions and their classes to rational fractions with fixed poles; optimal uniform approximations of certain elementary functions and function classes with the help of rational functions with free poles; construction of adder rational Feier, Jackson and Vallet—Poussin operators; approximation of functions with the help of special methods; construction of square Gauss-type formulas, accurate for rational functions of a definite kind.
