Кандрацьева Святлана Вітальеўна
Кандрацьева
Святлана Вітальеўна
Прафесару С.В.Кандрацьевай належыць піянерства ў арганізацыі даследаванняў і падрыхтоўкі спецыялістаў па псіхалогіі на Гродзеншчыне. За 25 гадоў працы ў Гродзенскім дзяржаўным універсітэце імя Янкі Купалы Святлана Вітальеўна стварыла навуковую псіхалагічную школу, якая распрацоўвае праблемы зносін і прафесійнай акмеалогіі. Школа мае шырокае прызнанне ў Рэспубліцы Беларусь і замежных краінах. Ініцыявала падрыхтоўку спецыялістаў у галіне псіхалогіі. Ёю створаны першы варыянт навучальнага плана спецыяльнасці «Псіхалогія», пад яе кіраўніцтвам распрацаваны навучальныя праграмы фундаментальных і прыкладных курсаў.
Нарадзілася 7 лютага 1926 года ў сяле Вінагробль Курскага раёна Курскай вобласці (Расія) у сям’і настаўнікаў. Сярэднюю школу скончыла ў 1943 годзе і да чэрвеня 1944 працавала настаўніцай. У 1944-1945 гадах у шэрагах Савецкай Арміі. Удзельніца Вялікай Айчыннай вайны. Узнагароджана медалём «За победу над Германией в Великой Отечественной войне (1941-1945 гг.)» і шэрагам юбілейных медалёў. З кастрычніка 1945 года – студэнтка філасофскага факультэта Ленінградскага універсітэта, які скончыла ў 1950 годзе па спецыяльнасці «Псіхалогія». Працавала настаўніцай сярэдняй школы (1948-1950), выкладчыкам псіхалогіі і логікі Нікалаеўскага (1950-1951) і Камянец-Падольскага (1951-1958) педагагічных інстытутаў. Абараніла (1958) кандыдацкую дысертацыю «Формирование личности учащихся старших классов в процессе общественной работы». З 1958 года – дацэнт кафедры педагогікі і псіхалогіі Львоўскага і Драгобыцкага педагагічных інстытутаў. Вучонае званне дацэнта прысвоена ў 1963 годзе. У 1966-1969 гадах загадчыца кафедры псіхалогіі Драгобыцкага педагагічнага інстытута. Доктарскую дысертацыю «Межличностное отношение и его роль в общении» абараніла ў 1978 годзе.
Са жніўня 1979 года – загадчыца кафедры педагогікі і псіхалогіі Гродзенскага універсітэта. Па гэтай кафедры Святлане Вітальеўне ў 1981 годзе прысвоена вучонае званне прафесара. У сярэдзіне 1982 года кафедра падзяляецца на дзве: кафедру педагогікі і кафедру псіхалогіі. Загадчыцай апошняй прызначаецца прафесар С.В.Кандрацьева. У 1998-2000 гадах – загадчыца кафедры ўзроставай і педагагічнай псіхалогіі. З 2000 года – загадчыца навукова-даследчай лабараторыі прафесійнага развіцця асобы.
На працягу многіх гадоў чытала курсы «Педагагічная псіхалогія», «Узроставая псіхалогія», спецкурс «Акмеалогія». Аўтар больш за 100 навуковых прац. Найбольшай папулярнасцю карыстаюцца многія яе манаграфіі і навучальныя дапаможнікі: «Учитель – ученик», «Психология труда и личности учителя» (у суаўтарстве), «Психолого-педагогические проблемы педагогического общения», «Возрастная и педагогическая психология».
Навуковая і педагагічная дзейнасць прафесара С.В.Кандрацьевай прызнана міжнароднай супольнасцю. Яна была сапраўдным сябрам Міжнароднай акадэміі акмеалагічных навук. Сапраўдным сябрам Міжнароднай акадэміі педагагічных і сацыяльных навук. Членам-карэспандэнтам Нацыянальнай акадэміі адукацыіі Рэспублікі Беларусь. Міжнародным біяграфічным цэнтрам (Кэмбрыдж, Англія) ёй прысвоены тытулы: «Международная женщина 1992-1998 гг.», «Человек ХХ столетия» (па псіхалогіі).
У 2000 годзе прафесару С.В.Кандрацьевай прысвоена ганаровае званне «Заслужаны дзеяч навуки Рэспублики Беларусь».
Памерла 15 студзеня 2004 года. Пахаваная ў горадзе Гродна.
Асноўныя публікацыі:
Віхаванне організаторьскіх вучнів старших класів. – К.: «Радянська школа», 1990.
Учитель – ученик. – М., 1984.
Психология труда и личности учителя. – Мн., 1991. (в соавт.)
Формирование личности учащихся старших классов в общественной работе // Автореф. дисс. … канд. пед. наук (по психологии). – Л., 1952.
Основа индивідуального становления до учня. – К., 1975. (в соавт.)
Межличностное понимание и его роль в общении // Автореф. дисс. … докт. псих. наук. – Л., 1978.
Психолого-педагогические проблемы педагогического общения: Учеб. пособие. – Гродно, 1982.
Возрастная и педагогическая психология: Учеб. пособие. Ч. 1. – Гродно, 1993.
Возрастная и педагогическая психология: Учеб. пособие. Ч. 2: Психология учителя. – Гродно, 1996.
Программа большого психологического практикума. Методическое пособие. – Гродно, 1996. (отв. ред.)
Психодиагностические тесты. Для студентов специальности «Психология» . Учебное пособие. – Гродно, 1996.
Entwicklung organisatorascher Fahikeiten bei altereren Schulern. – «Padagogik», Berlin. – 1964. – № 2.
О понимании учителем личности учащихся // Вопросы психологии. – 1980. – № 5.
Психолого-педагогические аспекты проблемы понимания людьми друг друга // Психология межличностного познания. – М., Педагогика, 1981.
The formation of empathy among High-trade secondary school students oriented towards pedagogical profession // Self-Disclosure in Interpersonal relationship. An international conference on 16-18 June 1989. – Lodz, 1990. (в соавт.)
Понимание А.С.Макаренко своих воспитанников как эталон педагогической социальной перцепции // Вопросы психологии. – 1990. – № 2.
Działainos pedagogiczna a percepcja społeczna uczniow // Identyfikacja wcześna inicjacja pracy z nimi. Materiały z naukowej konferencji. Metody I formy pracy z uczniem w szkole. Cz. II. – Białystok, 1990.
Взаимосвязь самопознания и познания других людей в ранней юности // Психологический журнал. – 1991. – № 3. (в соавт.)
Социально-перцептивная регуляция педагогической деятельности и общения // Мир психологии. – 1996. – № 3.
Развитие идей Б.Г.Ананьева о человеке как субъекте познавания других людей // Вестник Академии педагогических и социальных наук. – 1997. – № 2.
Вечный спутник нашей жизни // Адукацыя і выхаванне. – 1998. – № 2. (в соавт.)
Kandratsyeva Sviatlana Vitalyeuna (1926-2004). Dostorate in Psychology (1978), professor (1981). Head of the chair for Pedagogics and Psychology (1979-1982), head of the chair for Psychology (1982-1998), head of the chair for Age-specific and pedagogic psychology (1998-2000). Author of over 100 papers, including over 10 monographs and textbooks. Main directions of research: psychology of the occupation and personality of the teacher, social perception, psychological regulation of communicative activities, formation of the individual (abilities and character), acmeological patterns in the formation of professionalism while working with
