Васкабоеў Аляксандр Іванавіч
Васкабоеў Аляксандр Іванавіч
Нарадзіўся 30 верасня 1944 года ў вёсцы Шашкі Якімавіцкага раёна Смаленскай вобласці РСФСР у сям’і вайскоўца, які загінуў у 1945 годзе пад Кёнігсбергам. У 1951 годзе сям’я пераехала ў Беларусь. Пасля заканчэння сямігодкі працаваў у саўгасе «Івянецкі» Мінскай вобласці. Сярэднюю адукацыю атрымаў у 1963 годзе. З адзнакай скончыў (1968) біялагічны факультэт Беларускага універсітэта і датэрмінова аспірантуру Інстытута біяхіміі АН СССР. У 1971 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю «Изучение высокоочищенных препаратов декстрин-4-гликозилтрансферазы печени». З 1972 года ў Інстытуце біяхіміі АН БССР (г.Гродна): малодшы, старшы навуковы супрацоўнік, загадчык лабараторыі (з 1983 года). У 1984 годзе абараніў доктарскую дысертацыю «Ферменты биосинтеза, протеидизация и механизмы транспорта фосфорных эфиров тиамина». Вучонае званне прафесара па спецыяльнасці «Біяхімія» прысвоена ў 1986 годзе. З гэтага ж года – у Гродзенскім універсітэце. Прафесар кафедры біялогіі, дэкан біялагічнага факультэта і выканаўца абавязкаў загадчыка кафедры біялогіі (1986-1987), прарэктар па навуковай рабоце (1987-1992), першы прарэктар (1992-1994). У 1994-2001 гадах загадчык кафедры біяхіміі і біятэхналогіі, затым прафесар кафедры. У 2003-2007 гадах – прафесар кафедры батанікі, з 2007 года – кафедры экалогіі.
Аўтар больш за 150 навуковых публікацыйу айчынных і замежных выданнях. Асноўныя кірункі навуковай дзейнасці – вывучэнне ферментаў біясінтэзу і дэградацыі эфіраў вітаміну В, біяапрацоўкі паліамідных валкнаў мікраарганізмамі.
Асноўныя публікацыі:
О методах выделения и определения активности декстрин-4-гликозилтрансферазы печени // Прикладная биохимия и микробиология. – 1971. – Т.8. (в соавт.)
Кокарбоксилаза и другие тиаминфосфаты. – Мн.: наука, 1974. (в соавт.)
Выделение и основные тиаминпирофосфокиназы из пивных дрожжей // Прикладная биохимия и микробиология. – 1975. – Т.2.
Очистка и характеристика тиаминпирофосфокиназы из пивных дрожжей // Биоорганическая химия. – 1975. – Т.1. (в соавт.)
Четвертичная структура тиаминпирофосфокиназы из пивных дрожжей // Биоорганическая химия. – 1975. – Т.1, № 6. (в соавт.)
Четвертичная структура и аллостерические свойства тиаминпирофосфокиназы из печени крыс // Биохимия. – 1976. – Т.41. (в соавт.)
Фосфорилирование некоторых аналогов тиамина дрожжевой тиаминпирофосфокиназой // Биохимия. – 1976. – Т.41. (в соавт.)
Взаимодействие тиаминпирофосфокиназы с АТР и тиамином // Биохимия. – 1977. – Т.42, № 1. (в соавт.)
Взаимодействие аналогов тиамина с дрожжевой тиаминпирофосфокиназой // Биоорганическая химия. – 1977. – Т.3, № 8. (в соавт.)
Кинетическая характеристика биосинтеза тиамин-дифосфата тиаминпирофосфокиназой из печени крыс // Биохимия. – 1978. – Т.43, № 3. (в соавт.)
Идентификация функциональных групп дрожжевой тиаминпирофосфокиназы // Биохимия. – 1978. – Т.43, № 10. (в соавт.)
Молекулярно-кинетические параметры тиаминовых ферментов и меанизм антивитаминного действия окситиамина в организме // Биохимия. – 1979. – Т.44, № 9. (в соавт.)
Выделение и радиомеирический метод определения активности АТР: тиаминдифосфаттрансферазы из печени крыс // Вопросы медицинской химиии. – 1980. – Т.22, № 4. (в соавт.)
Очистка дрожжевой тиаминпирофосфокиназы хроматографией // Биоорганическая химия. – 1981. – Т.7, № 2. (в соавт.)
О природе связи между коферментом и белком в транскетолазе из печени свиньи // Биохимия. – 1981. – Т.46, № 8. (в соавт.)
Thiamine pyriphosphokinase: Structure, prorerties and role in thiamine metabolism //Ann. N.Y. Acad. Sci. – v.378. (в соавт.)
Thiamine-bilding protein from rat erythrocytes // Acta Vitaminologica et Enzymologica. – 1983. – v.5, № 5. (в соавт.)
Очистка и некоторые свойства АТФ-тиаминдифосфатфосфотрансферазы из пивных дрожжей // Биохимия. – 1984. – Т.49, № 6. (в соавт.)
Четвертичная структура и аллостерические свойства тиаминдифосфаткиназы // Биохимия. – 1985. – Т.50, № 1. (в соавт.)
Биосинтез тиаминфосфата и идентификация тиаминфосфатсвязывающих белков гиалоплазмы печени крыс // Биохимия. – 1985. – Т.50, № 9. (в соавт.)
Identification of thiamine diphosphte-bilding proteins from rat liver supernatant // Acta Vitaminologica et Enzymologica. – 1985. – V.7, № 1-2. (в соавт.)
Studies of thiamine diphosphate kinase (ES 2.7.4.15) from brewer’s yeast: Purification and some properties // Biomedica Biochimica Acta. – 1987. — № 1. (в соавт.)
Биосинтез, деграция и транспорт фосфорных эфиров тиамина. – Мн.: Наука и техника, 1987 (в соавт.)
Множественные форматы АТР: тиаминпирофосфотрансферазы из пивных дрожжей // Биохимия. – 1988. – Т.52, № 10. (в соавт.)
Очистка и некоторые свойства пантотенат-киназы из печени крыс // Биохимия. – 1990. – Т.55, № 8. (в соавт.)
Ферментативный микрометод количественного определения тиаминдифосфората в биологических жидкостях // Прикладная биохимия и микробиология. – 1991. – Т.27, вып. 5. (в соавт.)
Purification and properties of a non-heam chloroperoxidase from Serratia marcescens // FEMS Microbiol. Letters. – 1995. (в соавт.)
Регуляция активности хлорпероксидазы из Serratia marcescens // Биохимия. – 1998. – Т.11, вып. 11. (в соавт.)
Phosphatase activity of non-heme chloroperoxidase from the bacterium Serratia marcescens // FEBS Lettters. – 2003. – Vol.536.
Гидролиз фосфоэфирной связи гемнезависимой хлорпероксидазой из Serratia marcescens // Биоорганическая химия. – 2003. – Т.26, № 6. (в соавт.)
Vaskaboeu Aliaksandr Ivanavich (b. 1944). Doctorate in Biology (1984), professor (1986). Dean of the Biology department and head of the chair for Biology (1986-1987), associate rector in charge of scientific activities (1987-1992), First associate rector (1992-1994), head of the chair for biochemistry and biotechnology (1994-2001). Author of approximately 200 publications in domestic and foreign editions. Main directions of research: study of biosynthesis ferments and degradation of Vitamin B ethers, as wells as bioprocessing of polyamide fibers by microorganisms
