Памяці настаўніка — Фелікса Уладзіміравіча Налівайкі, нашага выкладчыка і гісторыка ад Бога..
Пайшоў з жыцця Фелікс Уладзіміравіч Налівайка, наш выкладчык і гісторык ад Бога. Студэнтам гістфака выпуску 1993 г. пашчасціла вучыцца ў шэрагу яскравых педагогаў і навукоўцаў. Фелікс Уладзіміравіч быў асобнаю зоркаю сярод гэтай бліскучай плеяды.
Вядома, што навуковая глыбіня выкладчыка вышэйшай школы напрасткі звязана з ягонымі асабістымі даследчыцкімі інтарэсамі. І калі такія інтарэсы ўвасабляюцца – студэнты адчуваюць гэта і ў словах, і ў думках, і ў пытаннях выкладчыка. Лекцыі і семінары Фелікса Уладзімравіча былі сведчаннем яго маштабнага і глыбокага інтарэсу да гісторыі дыпламатыі Новага часу, эпохі “жалезных канцлераў”, да часоў прадвесця Першай сусветнай вайны. Ягоныя веды былі бездакорнымі, а здольнасць звязваць, спалучаць, рабіць паралелі паміж эпохамі, падзеямі і гістарычнымі з’явамі не пакідала абыякавымі нікога, хто сапраўды імкнуся разабрацца ў складай гістарычнай матэрыі. Складалася дзіўнае ўражане, быццам выкладчык толькі што вярнуўся з той эпохі, пра якую распавядае на лекцыі, эмацыйна прыхапіўшы тагачасныя лозунгі, заклікі, крылатыя словы, ацэначныя меркаванні і жывыя вобразы грамадскіх, культурных і палітычных дзеячаў. Усё гэта з асаблівым пачуццём прапаноўваўлася нам, студэнтам, для разважання, параўнання і спробы асэнсавання. А параўноўваць і разважаць было пра што – за вокнамі пачатак 90-х гг. ХХ ст, калі змянялася, вярталася і пераглядалася ўсё і паўсюль. І тут словы Фелікса Уладзіміравіча былі моцнаю дапамогаю ў нашым тагачасным штохвілінным выбары, нашых ацэнках і меркаваннях. Гэтае тычылася ўсяго: ад палітычных захадаў актывістаў да навінак літаратуры. “Фелікс Уладзіміравіч, як вы ставіцеся да апошняга рамана В. Пікуля “Ступай і не грашы. Бульварны раман”? — “У Пікуля ўсе раманы бульварныя”, — адрэзаў Налівайка, справядліва не прымаючы ані кроплі антысемітызму дадзенага пісьменніка.
Нашаму пакаленню студэнтаў, напраўду, пашчасціла сустрэць Фелікса Уладзіміравіча ў сценах гістарычнага факультэта. Пашчасціла таму, што можна было заўсёды звярнуцца з пытаннем і атрымаць мудры адказ, да якога потым не раз звяртаешся. Пашчасціла тым, у каго Фелікс Уладзіміравіч быў кіраўніком педагагічнай практыкі, бо ягоная патрабавальнасць і ягоная ўвага да ўсіх практычных абвязкаў прымушала рабіць самому ўсё бездакорна. Пашчасціла чуць ягоныя адказы і рэплікі на самыя розныя пытанні падчас знакамітых сустрэч “Пытанняў і адказаў”, што практыкаваліся ў часы галоснасці на гістарычным факультэце.
Фелікс Уладзіміравіч быў цудоўным навукоўцам. На жаль лёс не быў спагадзівым, і хвароба зроку не дазволіла яму пакінуць пасля сабе стосы цікавых гістарычных даследаванняў. Але шчыры, сапраўдны інтарэс навукоўцы літаральна сачыўся праз ягоныя лекцыі і семінары. Бліскучы знаўца французскай мовы, аўтар дысертацыі па гісторыі англа-фрацузскіх стасункаў пачатку ХХ ст., Фелікс Уладзіміравіч цераз падзеі стогадовай мінуўшчыны, якімі ён аперыраваў філігранна, вучыў нас разумець сябе і наш час. Шмат чаму з жыцця мы вучыліся ў зносінах с Феліксам Уладзіміравічам. Хвораму на зрок выкладчыку было няпроста арыентавацца ў памяшканні і на вуліцы, і суправадзіць яго мы, студэнты, лічылі за гонар. Двойчы пашчасціла і мне.
Фелікс Уладзіміравіч быў вельмі адкрытым чалавекам з заўжды трапнаю думкаю, тонка адучуваў гумар і падкрэслена не прымаў усялякую хлусню. Усёю сваёю постаццю Фелікс Уладзіміравіч увасабляў сабою чалавека гонару і годнасці, што, безумоўна, выклікала непрыхаваныя сімпатыі і павагу з боку нас, тагачасных ягоных студэнтаў.
Хочаца верыць, што добрая памяць на доўгі час застанецца сярод тых, хто меў шчасце сустрэць у жыцці гэтага светлага і мудрага настаўніка, і яны раскажуць пра яго наступным пакалення.
Выпускнік
гістарычнага факультэту 1993г.,
Віталь Карнялюк
