С.А.Габрусевіч
С.А.Габрусевіч вылучаецца глыбінёй філасофскага мыслення, шырокім кругаглядам у галіне нацыянальнай і сусветнай культуры, пранізліва-паэтычным успрыняццем жыцця і рэчаіснасці. Усё гэта ў спалучэнні з багатым досведам універсітэцкай дзейнасці робіць прафесара С.А.Габрусевіча прызнаным экспертам у многіх аспектах шматграннага універсітэцкага жыцця.
Нарадзіўся 9 верасня 1936 года ў вёсцы Верхаўляны Бераставіцкага раёна Гродзенскай вобласці. Сярэднюю адукацыю атрымаў у Малабераставіцкай школе, якую скончыў у 1954 годзе. Працаваў загадчыкам хаты-чытальні (1954-1955), служыў у шэрагах Савецкай Арміі (1955-1957). У 1957-1960 гадах калгаснік.
Сістэматычную вышэйшую адукацыю атрымаў на гісторыка-філалагічным факультэце (рускае аддзяленне) Гродзенскага педагагічнага інстытута імя Янкі Купалы. Падчас вучобы ўзначальваў Камітэт камсамола інстытута (1962-1963), працаваў лабарантам кафедры педагогікі. У 1964-1965 гадах, будучы студэнтам дзённай формы навучання, загадваў вучэбнай часткай інстытута. Пасля заканчэння інстытута – асістэнт кафедры філасофіі і палітычнай эканоміі, аспірант кафедры дыялектычнага матэрыялізму Беларускага універсітэта. Аспірантуру скончыў датэрмінова і ў 1970 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю «Развитие В.И.Лениным марксисткого учения о практике как критерии истины в познании социальных явлений». З восені 1969 года – старшы выкладчык кафедры філасофіі і палітэканоміі. Вучонае званне дацэнта па кафедры філасофіі і палітычнай эканоміі прысвоена ў 1972 годзе.
З 1973 года – загадчык кафедры методыкі камуністычнага выхавання, кафедры навуковага камунізму і палітэканоміі (1974-1976), прарэктар па навуковай рабоце (1976-1986), прарэктар па навучальнай рабоце (1986-1992), прафесар кафедры беларускай культуры (1992-2002), загадчык кафедры беларускай культуры (2002-2007), прафесар кафедры беларускай культуры і рэгіянальнага турызму (з 2007).
Выкладаў курсы «Дыялектычны матэрыялізм”, «Гістарычны матэрыялізм”, «Навуковы камунізм», «Паліталогія», «Гісторыя беларускай культуры», «Тэорыя і гісторыя сусветнай культуры», спецкурсы «Культура Гродзеншчыны», «Культура беларускага замежжа», «Філасофская і грамадска-палітычная думка Беларусі» і іншыя. Вучонае званне прафесара па кафедры сацыяльна-палітычных тэорый і паліталогіі прысвоена ў 1990 годзе. У 90-я гады мінулагаа і пачатку гэтага стагоддзя прафесар С.А.Габрусевіч плённа працуе на ніве нацыянальнай культуры. Быў сябрам Пленума Савецкага Фонду культуры (Масква), сябрам Прэзідыума Беларускага Фонду культуры, старшынёй Гродзенскага абласнога аддзялення Беларускага Фонду культуры. У 1994-1995 гадах заснаваў і рэдагаваў гісторыка-культурны часопіс Гарадзеншчыны «Свіцязь», у якім друкаваліся матэрыялы па гісторыі культуры Гродзеншчыны і культуры беларускага замежжа.
Аўтар больш за 100 навуковых прац па тэорыі пазнання, тэорыі і гісторыі беларускай культуры. Сярод навуковых прац прафесара С.А.Габрусевіча вылучаюцца манаграфіі «Гродна. Гістарычна-эканамічны нарыс» (у суаўтарстве), «Гродзенскі дзяржаўны універсітэт імя Янкі Купалы» (у суаўтарстве), «Прафесар Ігнат Анацэвіч. Жыццё і спадчына» (у суаўтарстве), а таксама вучэбныя дапаможнікі «От деловой игры до профессионального творчества» (у суаўтарстве), «Педагагічная практыка студэнтаў» (у суаўтарстве), «Гісторыя беларускай культуры» (у суаўтарстве) і іншыя.
Прафесар С.А.Габрусевіч – таленавіты публіцыст і лектар. Сябра рэдкалегіі «Весніка ГрДУ імя Янкі купалы”, часопіса «Роднае слова”.
Ганаровы прафесар Гродзенскага дзяржаўнага універсітэта імя Янкі Купалы.
“Я ПРАШУ ПРАБАЧЭННЯ…” Светлой памяти профессора Габрусевича Сергея Александровича.
Кандидат философских наук, профессор, профессор кафедры белорусской культуры и регионального туризма скоропостижно ушёл из жизни.
“Я ПРАШУ ПРАБАЧЭННЯ…”
Такими были последние слова уважаемого всеми профессора Сергея Александровича Габрусевича. Он произнёс их за кафедрой перед студентами и преподавателями своего вуза.
Вся жизнь Сергея Александровича была связана с ГрГУ: с 1962 года и до последней минуты его жизни. Профессор умел убедительно говорить, грамотно излагать свои мысли, терпеливо слушать и слышать собеседника. Этот дар даётся не каждому.
Всегда подтянут и величав. Всегда тактичен и вежлив. Умел молчать, размышлять и думать о будущем своего родного вуза. В юности с 1962 по 1963 год он был секретарем комитета комсомола института, но в душе оставался вечно молодым. А в 1964 году, будучи студентом Гродненского пединститута, возглавлял его учебную часть.
Он проводил экскурсии для студентов в любую пору года, в любую погоду. Сергей Александрович жил и работал с неизменной улыбкой на лице. С ним легко было общаться и даже спорить. Он впервые в соавторстве с профессором И.П. Кренем написал книгу по истории университета. Судьба дала возможность выпустить книгу о профессорах и Почётных профессорах нашего вуза. Это был его последний дар университету, для того, ЧТОБЫ ПОМНИЛИ…
От ассистента кафедры до проректора – таков его путь, тернистый и творческий. Профессор Габрусевич был в своё время Членом Пленума Советского Фонда культуры (Москва), председателем Гродненского областного отделения Белорусского Фонда культуры, основателем и редактором историко-культурного журнала “СВИТЯЗЬ”. Сергей Александрович умел убедить своего слушателя той правдивостью, которую он нёс в своих лекциях. Он родился в Берестовицком районе, но любимым городом, источником вдохновения для него стал Гродно, его богатая история и самобытная культура. Он делал всё для того, чтобы потомки знали и любили Родину, насколько хватало сил и здоровья.
Он ушёл из жизни как истинный УЧИТЕЛЬ. Светлая память о замечательном человеке Сергее Александровиче будет жить не только в родных ему людях, но и в учениках, коллегах, друзьях не только в родной ему Белой Руси, но и во всем мире.
Искренне приносим соболезнование семье Сергея Александровича в связи с такой великой утратой. Пусть земля будет ему пухом, а мы помолимся за упокой его души.
Прощание с профессором Габрусевичем состоялось по адресу ул. Ленина ,32 в 11.00. Отпевание прошло в Соборе в 12.00 24 октября 2013 года.
СОБОЛЕЗНОВАНИЯ
Уважаемые коллеги!
С глубоким прискорбием воспринял весть о кончине Почётного профессора Гродненского государственного университета им. Янки Купалы Сергея Александровича Габрусевича и выражаю искренние соболезнования родным, друзьям и коллегам покойного.
Вся жизнь, научная и общественная деятельность Сергея Александровича была связана с родной Гродненщиной. Здесь он родился, сформировался как учёный и талантливый педагог. Много лет Сергей Александрович отдал руководящей работе в университете, был заведующим кафедрой, проректором по научной и учебной работе. Его высоко ценили коллеги и студенты.
Я с тёплым чувством вспоминаю годы нашей совместной работы в Гродненском государственном университете имени Янки Купалы.
Светлая память о Сергее Александровиче Габрусевиче надолго сохранится в наших сердцах.
Министр С.А. Маскевич
____________________________________________________________________________________________
Глубокоуважаемые Андрей Дмитриевич, сотрудники, студенты замечательного Гродненского государственного университета, дорогие члены семьи, родственники, друзья и близкие Сергея Александровича.
Уход из жизни Сергея Александровича – невосполнимая утрата для коллектива университета, его родных и близких. Сергей Александрович, оказавшись у истоков рождения и развития университета и будучи одним из его организаторов, много сделал для формирования университета как современного и одного из передовых вузов Республики Беларусь. Дела и высокие личностные качества Сергея Александровича навсегда останутся в памяти всех, кто его знал.
Примите, глубокоуважаемые Андрей Дмитриевич, коллеги, родные и близкие, мои самые искренние соболезнования в связи с этой большой утратой. Я искренне и глубоко разделяю с Вами безвременный уход из жизни Сергея Александровича.
С уважением, первый ректор ГрГУ имени Янки Купалы, профессор А.В. Бодаков.
______________________________________________________________________________________
Уважаемые коллеги!
Мы глубоко скорбим о смерти профессора Сергея Александровича Габрусевича. Ушёл из жизни замечательный ученый, выдающийся человек. Это невосполнимая утрата для всех нас!
Мы выражаем искренние соболезнования родным и близким по поводу этой горькой потери. Светлая память о Сергее Александровиче Габрусевиче навсегда сохранится в сердцах тех, кто его знал и работал с ним.
Сотрудники Центра кадровой и правовой работы.
___________________________________________________________________________________
Искренние соболезнования родным и близким, Сергея Александровича.
Невосполнимая утрата сковывает сознание. Всеми глубокоуважаемый и любимый на факультете Человек и Учитель ушел из жизни. Уже не одно поколение студентов-биологов имело счастье прикоснуться к таланту Сергея Александровича, было им воспитано в лучших традициях белорусской культуры. Общение с Сергеем Алесандровичем, его величественная выправка и такт, его человечность позволяла взглянуть другими глазами на только что, казалось бы, не разрешимую проблему.
Сергей Александрович ушел из жизни, но навсегда останется в наших душах.
Искренние соболезнования родным и близким, Сергея Александровича. Мы пропускаем Вашу боль через свои сердца и скорбим вместе с Вами.
Студенты, сотрудники и преподаватели факультета биологии и экологии.
_________________________________________________________________________________
Асноўныя публікацыі:
Гродна. Гістарычна-эканамічны нарыс. – Мн., 1988. (у суаўт.)
Ад дзелавой ігры да прафесійнай творчасці: Вучэб.-метад. дапаможнік. – Мн., 1989. (у суаўт.)
Педагагічная практыка студэнтаў. – Мн., 1991. (у суаўт.)
ALMA-MATER адраджэння: аб праблемах беларусізацыі вучэбна-выхаваўчага працэсу ў ГрДУ // Адукацыя і выхаванне. – 1992. – № 2.
Спярша трэба стаць беларусам // Звязда. – 26.01.93.
Беларуская нацыянальная ідэя ў творчасці Я.Купалы // Актуальныя праблемы выкладання мовы і літаратуры ў сярэдняй і вышэйшай школе. Матэрыялы рэспубліканскай навуковай канферэнцыі. – Гродна, 2003.
Нацыянальная ідэалогія і нацыянальная ідэя // Белорусская политология: многообразие в единстве. Материалы научно-практической конференции. – Гродно: ГрГУ, 2003.
Гісторыя беларускай культуры. Дапаможнік. – Гродна: ГрДУ, 2004. (у суаўт.)
Нацыянальная культура і нацыянальная літаратура // Актуальныя праблемы выкладання мовы і праблемы мовазнаўства. Матэрыялы рэспубліканскай навуковай канферэнцыі. – Гродна, 2004.
Прафесар І.Анацэвіч: жыццё, спадчына. Гістарычны нарыс. Манаграфія. – Гродна, 2005. (у суаўт.)
Ісціна, толькі ісціна і нічога акрамя ісціны. Да 225-годдзя з дня нараджэння прафесара І.Анацэвіча // Веснік ГрДУ. – 2005. – № 3. (у суаўт.)
Гісторык малазнаны на радзіме // Беларускі гістарычны часопіс. – 2005. – № 9. (у суаўт.)
Прафесар І.Анацэвіч – пачынальнік айчыннай гістарыяграфіі // Заходні рэгіён Беларусі вачыма гісторыкаў і краязнаўцаў. Матэрыялы канферэнцыі. – Гродна, 2006.
Нацыянальная культура ў сістэме ідэалогіі беларускай дзяржавы // Белорусская политология: многообразие в единстве. – Гродно, 2006.
Прафесар Ігнат Анацэвіч – пачынальнік беларускай гістарыяграфіі // Bialoruskie Zeszyty Historyczne Bialystok. – 2006. – № 26. (у суаўт.)
Perspektywy wspolpracy obwodu grodzienskiego i wojewodztwa podlaskiego //Матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі «Koscioly i zwiazki wyznaniowe, a swiadomosc narodowa mieszkancow pogranicza”. – Bialystok, 2007.
Ідэя свабоды ў сацыяльнай філасофіі Льва Сапегі // Леў Сапега (1557-1633) і яго час”. Матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі. – Гродна: ГрДУ, 2007.
Прафесар Ігнат Анацэвіч як пачынальнік беларускай гістарыяграфіі // У кн. «Польска-беларускія моўныя, літаратурныя, гістарычныя і культурныя сувязі. – Беласток, 2006. (у суаўт.)
Сучасныя геапалітычныя сітуацыя і перспектывы Рэспублікі Беларусь // У кн. «Белорусская политология: многообразие в единстве». В 2 ч. Ч. 1. – Гродно, 2008.
Нацыянальная культура і сучасная турыстычная індустрыя // У кн. «Этносоциальные и конфессиональные процессы в Современном обществе”. – Гродно, 2008.
Станаўленне і развіццё вышэйшай адукацыі ў Гродна // У кн. «Гродна і гродзенцы: дзевяць стагоддзяў гісторыі (да 800-годдзя горада”. – Гродна, 2008.
Нацыяннальная культура і універсітэт // Адукацыя і выхаванне. – 2008. – № 4.
Станаўленне юрыдычнага факультэта // Веснік ГрДУ імя Я.Купалы. Серыя 4. Правазнаўства. – 2008. – № 3(71).
Ігнат Анацэвіч. Партрэт // Матэрыялы рэгіянальнай навуковай канферэнцыі «Ігнат Анацэвіч: жыццёвы шлях, педагагаічная і навуковая спадчына”. – Гродна, 2008.
Идеология белорусского государства // Вестник ГрГУ им. Я.купалы. Серия 4. – 2009. – № 1.
Нацыянальная культура ў творчай спадчыне Я.Купалы // У зб. «Рэспубліканскія Купалаўскія чытанні”. – Гродна: ГрДУ, 2009.
Habrusevich Siarhei Aliaksandravich (b. 1936). PhD in Philosophy (1970), professor (1990). Head of the chair for Methods of Communist teaching (1973-1974), head of the chair for Scientific Communism and political economics (1974-1976), associate rector in charge of scientific activities (1976-1986), associate rector in charge of academic activities (1986-1992), head of the chair for Belarusian culture (2002-2007). Author of over 100 papers, including 10 monographs and manuals. Main directions of research: theory of cognition, theory and history of Belarusian culture, theory of politics.
