Профессора
30 января 2013

Галіцкі

Эдуард Аляксеевіч

Нарадзіўся 11 жніўня 1939 года ў горадзе Смаленску (Расія). У 1950 годзе сям’я пераехала ў Гродна. Сярэднюю адукацыю атрымаў у сярэдняй школе № 3 горада Гродна, якую скончыў у 1957 годзе. Працаваў аператарам-шліфоўшчыкам на заводзе «Аўтазапчастка». У 1959-1965 гадах студэнт Гродзенскага медыцынскага інстытута. Ужо ў студэнцкія гады Эдуард Аляксеевіч актыўна далучаецца да навукова-даследчай працы і атрымоўвае сур’ёзныя вынікі. Сведчаннем гэтага з’яўляецца публікацыя ягоных артыкулаў у Матэрыялах навуковай сесіі Інстытута харчавання АМН СССР (1964, у суаўтарстве) і часопісе «Вопросы питания» (1965, у суаўтарстве).

З 1965 года навучаецца ў аспірантура кафедры біяхіміі Гродзенскага медыцынскага інстытута. Працуе асістэнтам кафедры (1967-1980). Кандыдацкую дысертацыю «Взаимоотношения тиамина и его производных с обменом микроэтических фосфорных соединений» абараніў у 1970 годзе. Часова працаваў загадчыкам лабараторыі Абласнога ўрачэбна-фізкультурнага дыспансера ў Гродне. У 1981-1992 гадах – вядучы навуковы супрацоўнік Інстытута біяхіміі АН БССР. Вучонае званне дацэнта па кафедры анатоміі і фізіялогіі чалавека прысвоена ў 1991 годзе. З 1992 года Э.А.Галіцкі працуе ва універсітэце: дацэнт кафедры анатоміі і фізіялогіі чалавека (1992-1996), дацэнт кафедры экалогіі (1996-1998). З 1998 года – прафесар кафедры экалогіі. Доктарскую дысертацыю абараніў у 1998 годзе. Вучонае званне прафесара прысвоена ў 2001 годзе. Чытае курсы «Радыебіялогія», «Біяхімія», «Радыеэкалогія», «Радыяцыйная бяспека».

Читать далее…

30 января 2013

Горбузаў Віктар Мікалаевіч

 

Нарадзіўся 12 мая 1955 года ў горадзе Гродна. Сярэднюю адукацыю атрымаў у школе № 2 г.Гродна, вышэйшую матэматычную – на матэматычным факультэце Гродзенскага педагагічнага інстытута імя Янкі Купалы, які закончыў з адзнакай у 1976 годзе. Некалькі месяцаў працаваў настаўнікам матэматыкі Наваруцкай сярэдняй школы Гродзенскага раёна. З кастрычніка 1976 года – аспірант кафедры дыферэнцыяльных і інтэгральных ураўненняў Беларускага універсітэта. Служыў у шэрагах Савецкай Арміі (1977-1979). Аспірантуру скончыў у 1981 годзе з абаронай кандыдацкай дысертацыі «Системы со специальными аналитическими и качественными свойствами» і атрымаў накіраванне на працу ў Гродзенскі універсітэт.

У 1981-1983 гадах – выкладчык, старшы выкладчык кафедры матэматычнага аналізу, намеснік дэкана матэматычнага факультэта (1983-1986), дацэнт кафедры (1984-1994). Вучонае званне дацэнта прысвоена ў 1985 годзе. У 80-х гадах мінулага стагоддзя чытаў курс «Матэматычны аналіз», а таксама шэраг спецкурсаў, распрацаваных на падставе асабістых дасягненняў у навуцы: «Качественная теория обыкновенных дифференциальных уравнений и теория колебаний», «Теория обыкновенных динамических систем», «Специальные решения уравнений типа Риккати», «Уравнения Дарбу и его аналоги», «Целые решения алгебраических дифференциальных уравнений», «Уравнения Риккати и Абеля».

Читать далее…

30 января 2013

Гушчын Іван Вітальевіч

Нарадзіўся 17 снежня 1934 года ў вёсцы Стары Спор Клічаўскага раёна Магілёўскай вобласці. Сярэднюю адукацыю атрымаў у школах горада Баранавічы. У 1953 годзе скончыў школу працоўнай моладзі № 1. У 1953-1958 гадах – студэнт юрыдычнага факультэта Беларускага універсітэта. Працаваў следчым стажорам пракуратуры Ашмянскага раёна, следчым пракуратуры Мядзельскага раёна (1959-1961), пракурорам Мядзельскага раёна. У красавіку 1963 года прызначаны Вілейскім міжраённым пракурорам Мінскай вобласці.

Навучаўся ў аспірантуры Усесаюзнага юрыдычнага завочнага інстытута, якую датэрмінова скончыў у красавіку 1967 года з абаронай кандыдацкай дысертацыі «Прававое рэгуляванне пенсійнага забеспячэння членаў калгаса». Працаваў старшым выкладчыкам, дацэнтам і загадчыкам кафедры Калінінградскага дзяржаўнага універсітэта. Вучонае званне дацэнта па кафедры правазнаўства прысвоена ў 1971 годзе. З 1976 года – загадчык кафедры Карагандзінскага дзяржаўнага універсітэта (па 1978).

У Гродзенскім дзяржаўным унівесітэце імя Янкі Купалы з 1978 года: дацэнт кафедры гісторыі СССР і БССР, выканаўца абавязкаў загадчыка кафедры дзяржавы і права, дацэнт кафедры дзяржавы і права (1978-1979), загадчык кафедры працоўнага, грамадзянскага права і працэсу (1981-1984), дацэнт кафедры працоўнага, грамадзянскага права і працэсу (1984-1988), прафесар кафедры (з 1988). Доктарскую дысертацыю «Прававыя праблемы сацыяльнага забеспячэння калгаснага сялянства» абараніў у 1987 годзе. Вучонае званне прафесара па кафедры працоўнага, грамадзянскага права і працэсу прысвоена ў 1990 годзе. З 1989 года загадчык кафедры дзяржаўнага, працоўнага, сельскагаспадарчага права. Дэкан факультэта правазнаўства (1990-1994). Загадчык кафедры дзяржаўнага, працоўнага і сельскагаспадарчага права з 1996 года. У 2002-2003 гадах дэкан юрыдычнага факультэта.

Читать далее…

30 января 2013

Даніловіч Мікалай Аляксандравіч

Нарадзіўся 21 кастрычніка 1955 года ў вёсцы Бабіна Гродзенскага раёна Гродзенскай вобласці. Сярэднююю адукацыю набываў у Наварудскай і Парэцкай школах. У 1977 годзе скончыў філалагічны факультэт Гродзенскага педінстытута імя Янкі Купалы. Два гады працаваў настаўнікам беларускай мовы і літаратуры ў Цыдавіцкай сярэдняй школе Гродзенскага раёна. З 1979 года – аспірант кафедры беларускай мовы. Аспірантуру скончыў у 1984 годзе, служыў у шэрагах Савецкай Арміі (1980-1981). У гэтым самым годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю «Граматычная характарыстыка фразеалагізмаў сучаснай беларускай літаратурнай мовы». На выкладчыцкай працы з 1984 года: асістэнт, дацэнт кафедры беларускай мовы (1984-1991). Вучонае званне дацэнта па кафедры беларускай мовы прысвоена ў 1990 годзе. З 1991 года – дацэнт кафедры мовазнаўства, а з 1996 года – кафедры беларускага і тэарэтычнага мовазнаўства. У 1999-2001 гадах – вядучы навуковы супрацоўнік навукова-даследчага сектара універсітэта. У 2004 годзе абараніў доктарскую дысертацыю «Беларуская дыялектная фразеалогія: тыпалогія, лексічны склад». Вучонае званне прафесара па спецыяльнасці «Мовазнаўства» прысвоена ў 2006 годзе. Асноўная тэматыка навуковых даследаванняў – лексіка і фразеалогія беларускай мовы, дыялекталогія, лінгвакраязнаўства, методыка выкладання беларускай мовы. З 2005 года – прафесар кафедры беларускага і тэарэтычнага мовазнаўства, з 2007 года – загадчык гэтай кафедры.

Читать далее…

30 января 2013

Жарскі

Міхаіл Васільевіч

 

М.В.Жарскі быў адным з выбітнейшых экспертаў гісторыі Камуністычнай партыі Беларусі і гісторыі Гродзенскай абласной партыйнай арганізацыі. Сведчаннем гэтага з’яўляецца той факт, што яму ў 1986 годзе без абароны доктарскай дысертацыі было прысвоена вучонае званне прафесара па кафедры гісторыі КПСС, што было даволі нячастай з’явай у Савецкім Саюзе. Значны ўклад зроблены ім у даследаванне праблем грамадзянскай гісторыі Беларусі і методыкі выкладання яе ў сярэдняй школе. Ягоная грунтоўная праца «Таблицы по истории Белоруссии. В 2-х частях» вытрымала за кароткі тэрмін тры выданні.

Нарадзіўся 5 мая 1930 года ў вёсцы Поплава Навагрудскага раёна Гродзенскай вобласці. У 1948 годзе скончыў Нягневіцкую сярэднюю школу Навгрудскага раёна. Паступіў у Мінскі юрыдычны інстытут, аднак у сувязі з матэрыяльнымі ўмовамі вымушанаы быў спыніць вучобу. Працаваў настаўнікам гісторыі Нягневіцкай сярэдняй школы.

З 1949 года – студэнт завочнага аддзялення гістарычнага факультэта Беларускага універсітэта. Праходзіў абавязковую вайсковую службу ў шэрагах Савецкай Арміі. Дэмабілізаваны ў званні малодшага лейтэнанта. Гістарычны факультэт БДУ скончыў у 1955 годзе. Працаваў настаўнікам, завучам, дырэктарам у школах г.Ваўкавыска, загадчыкам раённага аддзела народнай адукацыі. У 1963-1967 гадах – намеснік загадчыка аддзела народнай адукацыі Гродзенскага аблвыканкама. У сувязі з паступленнем у аспірантуру кафедры гісторыі КПСС Беларускага дзяржаўнага універсітэта перайшоў у жніўні 1967 года на выкладчыцкую працу ў Гродзенскі педагагічны інстытут імя Янкі Купалы. Менавіта ў педагагічным інстытуце, а пазней ва універсітэце рэалізаваўся навуковы, педагагічны і арганізатарскі талент прафесара М.В.Жарскага. Працаваў выкладчыкам, старшым выкладчыкам, дацэнтам кафедры гісторыі КПСС. У 1973-1979 гадах дэкан гісторыка-педагагаічнага факультэта. З 1979 па 1990 гады загадваў кафедрай гісторыі КПСС, пазней – кафедрай палітычнай тэорыі. У апошнія гады жыцця – прафесар кафедры гісторыі Беларусі і кафедры славянскіх дзяржаў. Чытаў курсы «Гісторыя Расіі», «Гісторыя славянскіх народаў», «Гісторыя Беларусі перыяду ад адмены прыгонніцкага права да Вялікай Кастрычніцкай рэвалюцыі», спецкурсы «Гісторыя культуры Расіі ХІХ – пачатку ХХ стст.» і «Гісторыя палітычных партый Расіі гэтага перыяду». Кандыдацкую дысертацыю «Деятельность Коммунистической партии Белоруссии по развитию народного образования в республике (1946-1950 гг.)» абараніў у 1970 годзе. Вучонае званне дацэнта па кафедры гісторыі КПСС і навуковага камунізму прысвоена ў 1974 годзе.

Читать далее…

30 января 2013

Зорын Георгій Аляксеевіч

Нарадзіўся 20 ліпеня 1947 года ў горадзе Кіраве (Расія). Сярэднюю адукацыю атрымаў у школе рабочай моладзі № 9 г.Кірава. Працаваў чарцёжнікам канструктарскага бюро, слесарам-зваршчыкам у спецыяльным канструктарскім бюро «Плунач”. Вышэйшую юрыдычную адукацыю атрымаў у Свярдлоўскім юрыдычным інстытуце, які скончыў у 1971 годзе. Служыў у шэрагах Савецкай Арміі (1971-1972), працаваў старшым следчым пракуратуры Кіраўскай вобласці (1971-1976). Навуковай і педагагічнай дзейнасцю займаецца з 1976 года. Да 1980 года старшы выкладчык Усесаюзнага юрыдычнага інстытута. Закончыў аспірантуру Маскоўскай юрыдычнай акадэміі. Кандыдацкую дысертацыю «Крыміналістычны аналіз асноўных элементаў дарожна-транспартных здарэнняў” абараніў у 1979 годзе.

З 1980 года ў Гродзенскім універсітэце: дацэнт кафедры крымінальнага права, працэсу і крыміналістыкі (1980-1987).

Читать далее…

30 января 2013

Калмыкоў

Васіль Цімафеевіч

Прафесар В.У.Калмыкоў прыйшоў на працу ва універсітэт падрыхтаваным навукоўцам з багатым досведам працы ва ўстановах вышэйшай судовай улады БССР, методыкі выкладання юрыдычных дысцыплін. Яго ўплыў на станаўленне юрыдычнага факультэта і практычнай падрыхтоўкі студэнтаў цяжка пераацаніць.

Нарадзіўся 10 красавіка 1921 года ў рабочым пасёлку Хватоўка Базарна-Карабулакскага раёна Саратаўскай вобласці (Расія). Сярэднюю адукацыю набываў у Хватаўскай школе, якую скончыў у 1939 годзе. Вучыўся ў Саратаўскім авіяцыйна-тэхнічным вучылішчы. Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны з першага дня да дня Перамогі. Узнагароджаны медалямі «За боевые заслуги», «За взятие Кёнигсберга», «За победу над Германией» і іншымі.

У 1948 годзе скончыў Саратаўскую юрыдычную школу і быў накіраваны на працу ў БССР: народны суддзя ў горадзе Маладзечна (1948-1952), сябра Вярхоўнага Суда БССР (1952-1971), начальнік Упраўлення судовых органаў Міністэрства юстыцыі БССР (1971-1981). У 1953 годзе завочна скончыў Мінскі юрыдычны інстытут, а ў 1970 абараніў кандыдацкую дысертацыю. Удзельнічаў у распрацоўцы Канстытуцыі БССР, Крымінальнага і крымінальна-працэсуальнага Кодэксаў БССР, законаў аб судовым уладкаванні і адкліканні народных суддзяў. На ўмовах пагадзіннай аплаты працаваў выкладчыкам кафедры крымінальнага права Беларускага універсітэта (1971-1979) і ў Рэспубліканскім міжгаліновым інстытуце дасканалення кваліфікацыі кіраўнікоў і спецыялістаў народнай гаспадаркі (1972-1981).

У 1981 годзе па конкурсе абраны на пасаду старшага выкладчыка кафедры крымінальнага права, працэса і крыміналістікі і прызначаны дэканам юрыдычнага факультэта. Чытаў курсы лекцый па савецкім крымінальным праве і шэраг спецкурсаў. Вучонае званне дацэнта па кафедры крымінальнага права, працэсу і крыміналістыкі прысвоена ў 1984 годзе.

У 1988 годзе Саветам універсітэта абраны на пасаду прафесара кафедры. Вучонае званне прафесара прысвоена ў 1990 годзе.

Читать далее…

30 января 2013

Кандрацьева

Святлана Вітальеўна

 

Прафесару С.В.Кандрацьевай належыць піянерства ў арганізацыі даследаванняў і падрыхтоўкі спецыялістаў па псіхалогіі на Гродзеншчыне. За 25 гадоў працы ў Гродзенскім дзяржаўным універсітэце імя Янкі Купалы Святлана Вітальеўна стварыла навуковую псіхалагічную школу, якая распрацоўвае праблемы зносін і прафесійнай акмеалогіі. Школа мае шырокае прызнанне ў Рэспубліцы Беларусь і замежных краінах. Ініцыявала падрыхтоўку спецыялістаў у галіне псіхалогіі. Ёю створаны першы варыянт навучальнага плана спецыяльнасці «Псіхалогія», пад яе кіраўніцтвам распрацаваны навучальныя праграмы фундаментальных і прыкладных курсаў.

Нарадзілася 7 лютага 1926 года ў сяле Вінагробль Курскага раёна Курскай вобласці (Расія) у сям’і настаўнікаў. Сярэднюю школу скончыла ў 1943 годзе і да чэрвеня 1944 працавала настаўніцай. У 1944-1945 гадах у шэрагах Савецкай Арміі. Удзельніца Вялікай Айчыннай вайны. Узнагароджана медалём «За победу над Германией в Великой Отечественной войне (1941-1945 гг.)» і шэрагам юбілейных медалёў. З кастрычніка 1945 года – студэнтка філасофскага факультэта Ленінградскага універсітэта, які скончыла ў 1950 годзе па спецыяльнасці «Псіхалогія». Працавала настаўніцай сярэдняй школы (1948-1950), выкладчыкам псіхалогіі і логікі Нікалаеўскага (1950-1951) і Камянец-Падольскага (1951-1958) педагагічных інстытутаў. Абараніла (1958) кандыдацкую дысертацыю «Формирование личности учащихся старших классов в процессе общественной работы». З 1958 года – дацэнт кафедры педагогікі і псіхалогіі Львоўскага і Драгобыцкага педагагічных інстытутаў. Вучонае званне дацэнта прысвоена ў 1963 годзе. У 1966-1969 гадах загадчыца кафедры псіхалогіі Драгобыцкага педагагічнага інстытута. Доктарскую дысертацыю «Межличностное отношение и его роль в общении» абараніла ў 1978 годзе.

Са жніўня 1979 года – загадчыца кафедры педагогікі і псіхалогіі Гродзенскага універсітэта. Па гэтай кафедры Святлане Вітальеўне ў 1981 годзе прысвоена вучонае званне прафесара. У сярэдзіне 1982 года кафедра падзяляецца на дзве: кафедру педагогікі і кафедру псіхалогіі. Загадчыцай апошняй прызначаецца прафесар С.В.Кандрацьева. У 1998-2000 гадах – загадчыца кафедры ўзроставай і педагагічнай псіхалогіі. З 2000 года – загадчыца навукова-даследчай лабараторыі прафесійнага развіцця асобы.

Читать далее…

30 января 2013

Канюшкевич Мария Иосифовна

Нягледзячы на характэрнае для нашага часу імкненне да фармалізацыі гуманітарных ведаў, традыцыйная архітэктоніка філалогіі як навукі застаецца нязменнай. Яна арыентавана на чалавечую мерку, як антычная архітэктура была арыентаваная на прапорцыі цела чалавека. Строгасць і асабістая «дакладнасць» філалогіі ў многім залежаць ад маральнага і інтэлектуальнага патэнцыялу вучонага. Навуковая і педагагічная дзейнасць прафесара М.І.Канюшкевіч – яскравае пацвярджэнне гэтага.

Нарадзілася 7 лістапада 1943 года ў вёсцы Погіры Дзятлаўскага раёна Гродзенскай вобласці. Сярэднюю адукацыю набывала ў Дзятлаўскай школе № 1. Вышэйшую філалагічную – на факультэце педагогікі і методыкі пачатковага навучання (1964) і філалагічным (1975, завочна).

Працавала настаўніцай нямецкай мовы ў Наваельнінскай вячэрняй школе (1964-1970), сакратаром камісіі па справах непаўналетніх пры Лідскім гарвыканкаме (1971-1972), настаўніцай рускай мовы СШ № 5 горада Ліды (1973-1975).

Падчас навучання на завочным аддзяленні філалагічнага факультэта выявіла схільнасць да навукова-даследчай працы. Студэнцкая навуковая праца Марыі Іосіфаўны адзначана дыпломам першай ступені на рэспубліканскім конкурсе.

У 1976 годзе запрошана на працу ў інстытут у якасці асістэнта кафедры рускай мовы. Закончыла (1979) аспірантуру кафедры рускай мовы Беларускага універсітэта. Датэрмінова (май 1979) абараніла кандыдацкую дысертацыю «Атрибутивные отношения в сложноподчиненном предложении (на материале русского и белорусского языков)».

З лета 1979 года – выкладчык, дацэнт, загадчык (з 1980) кафедры русскай мовы. Вучонае званне дацэнта па кафедры рускай мовы прысвоена ў 1983 годзе. Чытала курсы па марфалогіі і сінтаксісе сучаснай рускай мовы, спецкурсы «Сравнительная грамматика славянских языков», «Русско-белорусские языковые контексты», «Проблема синтаксического анализа».

Читать далее…

30 января 2013

 

Караў Дзмітрый Уладзіміравіч

Нарадзіўся 25 снежня 1949 года ў горадзе Уфа (Башкірыя). Сярэднюю адукацыю атрымаў у школе № 5 г.Запарожжа (Україна). З адзнакай закончыў Маскоўскі гісторыка-архіўны інстытут (1973) і юрыдычны факультэт Гродзенскага універсітэта імя Янкі Купалы (1995). Пасля заканчэння Маскоўскага гісторыка-архіўнага інстытута працаваў (1973-1975) малодшым навуковым супрацоўнікам Інстытута гісторыі, археалогіі і этнаграфіі народаў Далёкага Усходу ДУНЦ АН СССР (г.Уладзівасток), асістэнтам кафедры гісторыі СССР Далёкаўсходняга універсітэта (1975-1976), намеснікам дэкана гістарычнага факультэта Далёкаўсходняга універсітэта (1976-1979). Пад час працы ў Далёкаўсходнім універсітэце навучаўся ў завочнай аспірантуры (1976-1979).

З верасня 1979 года працуе ў Гродзенскім дзяржаўным універсітэце імя Янкі Купалы: асістэнт (1979-1983), старшы выкладчык (1984), дацэнт (1984-1997), прафесар (з 1997) кафедры ўсеагульнай гісторыі. У 1983 годзе абараніў кандыдацыю дысертацыю «Академик М.К.Любавский как историк феодальной России». Вучонае званне дацэнта прысвоена ў 1988 годзе. Доктарскую дысертацыю «Белорусская историография конца XVIII – началао ХХ веков» абараніў у 1996 годзе. Вучонае званне прафесара па спецыяльнасці «Гісторыя» атрымаў у гэтым самым годзе. У 1997-1999 годзе працаваў загадчыкам кафедры тэорыі і гісторыі дяржавы і права Гродзенскага філіяла Беларускага недзяржаўнага інстытута правазнаўства. З 1999 года – прафесар кафедры эканамічнай тэорыі Гродзенскага універсітэта, з 2001 года і па сёння – загадчык кафедры.

Прафесар Караў мае сур’ёзныя дасягненні ў галіне гісторыі Беларусі. Ён аўтар больш за 150 работ, у ліку якіх 6 манаграфій. З’яўляўся навуковым кіраўніком 8 нацыянальных і 4 міжнародных навуковых праектаў. Сфера навуковых інтарэсаў – гісторыя культуры напродаў Вялікага кКняства Літоўскага і Беларусі, гістарыяграфія крыніцазнаўства гісторыіі Беларусі, гісторыя грамадскай думкі. Удзельнічаў у міжнародных навуковых канферэнцыях. Навуковыя даследаванні прафесара Д.У.Карава вядомы і выкарыстоўваюцца гісторыкамі-славістамі Еўропы, Паўночнай Амерыкі і Японіі.

Читать далее…

30 января 2013

Ківач
Леанід Мікалаевіч

 

Нарадзіўся 7 студзеня 1945 года ў горадзе Навагрудку. Сярэднюю адукацыю атрымаў у школе № 1 г.Мінска. У 1966 годзе закончыў фізічны факультэт Беларускага універсітэта па спецыяльнасці «Фізіка”. Кароткі тэрмін працаваў старшым лабарантам кафедры спектральнага аналіза Беларускага універсітэта. У 1967-1970 гадах навучаўся ў аспірантуры. З верасня 1970 года ў Гродзенскім дзяржаўным універсітэце: старшы выкладчык кафедры агульнай і тэарэтычнай фізікі (1970-1976), дацэнт (1976-1983), загадчык кафедры (1983-1993).

Чытаў курсы «Механіка”, «Малекулярная фізіка”, «Оптыка” і спецкурс «Спектральны аналіз”. У 1975 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю. Вучонае званне дацэнта па кафедры агульнай і тэарэтычнай фізікі прысвоена ў 1978 годзе. У 1993-1994 гадах прарэктар па навуковай рабоце універсітэта, а затым рэктарам універсітэта (1994-1997), прафесарам кафедры агульнай фізікі, выконваючым абавязкі прарэктара па навуковай і інавацыйнай рабоце (2001-2002).

Прафесар Л.М.Ківач аўтар больш за 80 навуковых прац у галіне спектраскапіі і оптыкі. Асноўныя кірункі навуковай дзейнасці: развіццё метадаў флуарэсцэнцыі і камбінацыйнага рассейвання святла для даследавання біяарганічных малекул.

Читать далее…

30 января 2013

 

Кірвель
Чэслаў Станіслававіч

Нарадзіўся 9 сакавіка 1945 года ў вёсцы Мякішы Шчучынскага раёна Гродзенскай вобласці ў сялянскай сям’і.

Першапачатковую адукацыю атрымаў у Барэйшышкаўскай школе Шчучынскага раёна, 9 класаў якой скончыў у 1962 годзе. У сувязі з цяжкім матэрыяльным становішчам сям’і (бацька Чэслава Станіслававіча памёр у маладым узросце ў 1951 годзе) пераехаў у горад Калінінград, атрымаў спецыяльнасць газазваршчыка і працаваў на сударамонтным заводзе. У Калінінградзе ў 1964 годзе скончыў школу рабочай моладзі.

Сістэматычную філасофскую адукацыю набываў у Ленінградскім універсітэце. У 1972-1976 гадах — аспірант Ленінградскага універсітэта і па сумяшчальніцтве супрацоўнік Музея гісторыі Ленінграда. Напачатку 1977 года абараняе кандыдацкую дысертацыю «Природа и социальные функции утопии» і накіроўваецца на выкладчыцкую працу ў якасці старшага выкладчыка кафедры філасофіі і навуковага камунізму Камсамольскага-на-Амуры палітэхнічнага інстытута. Тут Чэслаў Станіслававіч працуе больш за тры гады і выяўляе сябе здольным выкладчыкам і навукоўцам.

30 жніўня 1980 года абіраецца па конкурсе на пасаду дацэнта кафедры філасофіі Гродзенскага дзяржаўнага універсітэта імя Янкі Купалы. З гэтага часу педагагічная і навуковая дзейнасць Ч.С.Кірвеля звязана выключна з універсітэтам. 27 лістапада 1981 года ён абіраецца загадчыкам кафедры філасофіі. З 10 студзеня 1987 года — дацэнт гэтай кафедры. У 1982 годзе атрымоўвае вучонае званне дацэнта. У 1987-1989 гг. — старшы навуковы супрацоўнік універсітэта. З канца 1989 года — дацэнт кафедры.

30 жніўня 1990 года абараняе доктарскую дысертацыю «Утопия как форма освоения социальной реальности». 1 снежня 1990 года абіраецца на пасаду прафесара кафедры, а ў студзені 1992 года атрымоўвае вучонае званне прафесара. З 1993 года прфесар Ч.С.Кірвель загадвае кафедрай філасофіі універсітэта.

Читать далее…

30 января 2013

Кірілюк

Лідзія Уладзіміраўна

 

Калі б узнікла неабходнаснасць вызначыць сярод выкладчыкаў узор, ці нават сімвал, адданага і бескарыснага служэння універсітэту, то першым кандыдатам на гэтае высокае званне была бы прафесар Л.У.Кірылюк. І не таму, што ва універсітэце прайшлі 50 гадоў яе жыцця (хаця і гэта істотна), а перш за ўсё таму, што яна, як ніхто іншы, здолела ўспрыняць каштоўнасці універсітэцкай супольнасці і найлепшыя якасці сваіх настаўнікаў. Пераняць глыбока, арганічна і беражліва перадаць сваім вучням.

Нарадзілася Лідзія Уладзіміраўна 25 верасня 1926 года у горадзе Гродна. Яе бацька працаваў рабочым у фарбавальнай майстэрні. Спазнаць працу ў фарбавальнай майстэрні давялося і самой Лідзіі Уладзіміраўне падчас акупацыі горада Гродна нямецка-фашысцкімі захопнікамі.

Да 1939 года скончыла 6 класаў польскай школы. Затым 2 гады навучалася ў савецкай. Пасля вызвалення Гродна працавала бухгалтарам у інстытуце ўдасканалення настаўнікаў. Сярэднюю адукацыю атрымала ў 1948 годзе. Скончыла Гродзенскі педагагічны інстытут па спецыяльнасці «Матэматыка». Працавала настаўніцай матэматыкі у сярэдняй школе № 3 горада Гродна.

З 1955 года Лідзія Уладзіміраўна – выкладчык кафедры элементарнай матэматыкі. Чытае курс «Элементарная геаметрыя». Праз 3 гады абіраецца на пасаду старшага выкладчыка. Калегі, кіраўніцтва факультэта і інстытута адзінадушна адзначаюць шырокую эрудыцыю Лідзіі Уладзіміраўны у галіне матэматыкі, глыбокае веданне свайго прадмета, тонкае пачуццё такту ў адносінах з выкладчыкамі і студэнтамі. На пачатку 60-х гадоў мінулага стагоддзя выдае шэраг грунтоўных прац па методыцы выкладання матэматыкі: «Упражнения и задачи по геометрии. 6 класс», «Геометрические задачи по формированию функциональных понятий» і інш.

У 1969 годзе абараніла кандыдацкую дысертацыю «Развіццё творчага геаметрычнага ўяўлення і логіка-матэматычнага мыслення вучняў на сістэматычна падабраных нестандартных задачах”. Вучонае званне дацэнта па кафедры геаметрыі і методыкі выкладання матэматыкі прысвоена ў 1971 годзе. У 1971-1980-ых гадах Л.У.Кірылюк – прарэктар па навучальнай рабоце педагагічнага інстытута, а з 1978 года – універсітэта. Яе ўнёсак у станаўленне універсітэцкага зместу методыкі і арганізацыі навучальнага працэсу, як і уплыў на станаўленне навукова-педагагаічнага калектыву, дастаткова грунтоўныя.

З 1980 года загадвае кафедрай геаметрыі і методыкі выкладання матэматыкі, у 1981-1991 гадах працуе дэканам матэматычнага факультэта. Вучонае званне прафесара па кафедры алгебры, геаметрыі і методыкі выкладання матэматыкі прысвоена ў 1991 годзе. Да 2005 года Лідзія Уладзіміраўна працавала прафесарам кафедры.

Читать далее…

30 января 2013

Кобрынец

Пётр Мікалаевіч

 

Лёс наканаваў прафесару П.М.Кобрынцу кароткае жыццё. Ён памёр на 49 годдзе, не адзначыўшы ні воднага юбілею, якія, як прынята, пачынаюцца з пяцідзесяці гадоў. Нягледзячы на гэта, ягоны ўнёсак у дасканаленне падрыхтоўкі спецыялістаў і навуковых даследаванняў у галіне айчыннай гісторыі вельмі істотны.

Нарадзіўся 25 жніўня 1946 года ў вёсцы Дубна Мастоўскага раёна Гродзенскай вобласці. Сярэднюю адукацыю атрымаў у Дубненскай школе, якую скончыў у 1954 годзе. Сістэматычную гістарычную – у Гродзенскім педагагічным інстытуце імя Янкі Купалы. Пасля заканчэння інстытута некалькі месяцаў (жнівень-лістапад 1968 года) працаваў настаўнікам гісторыі Глядавіцкай васьмігодкі. У 1968-1969 гадах праходзіў абавязковую вайсковую службу ў шэрагах Савецкай Арміі. З 1969 года Пётр Мікалаевіч – аспірант кафедры педагогікі Беларускага дзяржаўнага універсітэта ў Мінску. Настаўнікамі Пятра Мікалаевіча ў аспірантуры былі прафесары С.А.Умрэйка і А.І.Залескі. Менавіта пад іх уплывам вызначыўся асноўны накірунак навуковых даследаванняў Пятра Мікалаевіча – гісторыя настаўніцтва і школ на тэрыторыі Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Пасля заканчэння аспірантуры год працаваў выкладчыкам педагогікі ў Мінскім інстытуце замежных моў. У 1972 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю «Школа, учитель и учащиеся Белоруссии в годы Велитой Отечественной войны (1941-1945 гг.)». У жніўні 1973 года па конкурсе абраны на пасаду старшага выкладчыка кафедры гісторыі СССР і БССР нашага універсітэта. Працаваў намеснікам дэкана гісторыка-педагагаічнага факультэта (1974-1977), выканаўцам абавязкаў загадчыка кафедры гісторыі СССР і БССР, выканаўцам абавязкаў дэкана факультэта. З 1981 года – загадчык кафедры гісторыі СССР, а з 1992 года – кафедры гісторыі славянскіх дзяржаў. Вучонае званне дацэнта атрымаў у 1978 годзе. Праз дзесяць гадоў абараніў доктарскую дысертацыю «Советский патриотизм и социалистический интернационализм – источник силы в борьбе против гитлеровских аккупантов: июнь 1941 – август 1944 гг. (на материалах Белоруссии)». Прафесар па кафедры гісторыі СССР з 1989 года.

Памёр прафесар П.М.Кобрынец у 1994 годзе.

Читать далее…

30 января 2013

Коўкель

Іван Іванавіч

Шлях І.І.Коўкеля да прафесарскага звання быў доўгім і дастаткова складаным. Аднак гэта не паўплывала на маштаб і плённасць яго навуковай і педагагічнай дзейнасці. Калегі прафесара І.І.Коўкеля адзінадушна адзначаюць, што ён сам сябе стварыў як чалавека, навукоўца, універсітэцкага выкладчыка. Прычым стварыў па дастаткова высокіх мерках.

Нарадзіўся І.І.Коўкель 31 кастрычніка 1942 года ў вёсцы Вялікае Сяло Лідскага раёна Гродзенскай вобласці ў сялянскай сям’і. Сярэднюю адукацыю атрымаў у Жырмунскай школе Воранаўскага раёна. Сістэматычную гістарычную і філалагічную – у Гродзенскім педагагічным інстытуце імя Янкі Купалы, які скончыў у 1964 годзе.

Працаваў настаўнікам гісторыі, беларускай мовы і літаратуры Жырмунскай сярэдняй школы. З кастрычніка 1964 па жнівень 1965 праходзіў абавязковую вайсковую службу ў шэрагах Савецкай Арміі. У 1966-1969 гадах – дырэктар Магунскай васьмігадовай школы Воранаўскага раёна.

У верасні 1969 года І.І.Коўкель паступае ў дзённую аспірантуру кафедры гісторыі БССР Беларускага універсітэта. Ва ўмовах савецкай планавай падрыхтоўкі навукова-педагагічных кадраў зрабіць гэта было далёка не проста. Неабходна было, як мінімум, мець здольнасці да творчай дзейнасці, працавітасць, настойлівасць у дасягненні пастаўленай мэты. На шчасце, пазычаць гэтыя якасці характару І.І.Коўкелю патрэбы не было. У другой палове 60-х гадоў, галоўным чынам у перыядычным друку, з’яўляюцца яго артыкулы на гістарычныя тэмы, якія сведчылі аб дастаткова значным навуковым патэнцыяле дырэктара вясковай васьмігодкі.

Пасля заканчэння аспірантуры І.І.Коўкель працуе асістэнтам, старшым выкладчыкам кафедры гісторыі СССР і БССР Гродзенскага педагагічнага інстытута імя Янкі Купалы.

У красавіку 1979 года абараняе кандыдацкую дысертацыю «Политическое банкротство националистов и контрреволюции в Белоруссии (1919-1925 гг.)». Праз два гады атрымоўвае вучонае званне дацэнта па кафедры гісторыі СССР і БССР.

Да 1986 года І.І.Коўкель працуе дацэнтам кафедры. Затым пяць гадоў загадвае кафедрай грамадскіх навук Гродзенскага абласнога інстытута ўдасканалення настаўнікаў. У 1992 годзе вяртаецца ва універсітэт на пасаду дацэнта кафедры гісторыі Беларусі. У 2005 годзе І.І.Коўкелю прысвоена вучонае званне прафесара па спецыяльнасці «Гісторыя».

На працягу многіх гадоў прафесар І.І.Коўкель чытаў курсы «Гісторыя Беларусі (1917-1941 гг.)», «Гістарыяграфія гісторыі Беларусі» і па матэрыялах асабістых даследаванняў – спецкурсы: «Беларускі нацыянальны рух (1902-1905)», «Актуальныя праблемы гісторыі Беларусі». Як універсітэцкі лектар вызначаўся настойлівасцю ў прапагандзе асабістага разумення складаных праблем гісторыі нашай краіны.

Читать далее…

30 января 2013

КРАЎЧЭНЯ
МІКАЛАЙ АНТОНАВІЧ

Нарадзіўся 7 жніўня 1938 года ў вёсцы Козікі Івацэвіцкага раёна Брэсцкай вобласці. Сярэднюю школу скончыў у 1957 годзе. Служыў у шэрагах Савецкай Арміі (1957-1960). У 1965 годзе скончыў хіміка-тэхналагічны факультэт Львоўскага палітэхнічнага інстытута. У 1966-1969 гадах працаваў на Рубежанскам хімічным камбінаце (Украіна). З 1969 года – начальнік змены Гродзенскага азотна-тукавага завода. З 1970 года – аспірант Аддзела рэгуляцыі рэчываў АН БССР, а з 1973 года па 1979 год – малодшы, старшы навуковы супрацоўнік гэтага аддзела. З 1979 года – выкладчык, старшы выкладчык кафедры біянеарганічнай і біяфізічнай хіміі Гродзенскага медыцынскага інстытута.

У 1974 годзе абараніў дысертацыю кандыдата біялагічных навук «Антивитаминная активность различных производных окситиамина”. У 1986-2002 гадах – загадчык кафедры агульнай і біяарганічнай хіміі. Вучонае званне прафесара прысвоена ў 1993 годзе. З 2002-2007 гады – прафесар кафедры агульнай і біяарганічнай хіміі Гродзенскага медыцынскага універсітэта.

У Гродзенскім дзяржаўным універсітэце імя Янкі Купалы працуе з верасня 2007 года на пасадзе прафесара кафедры матэрыялазнаўства і рэсурсазберагальных тэхналогій.

Читать далее…

30 января 2013

КРАМЛЁЎ

ЯЎГЕН ПАЎЛАВІЧ

 

Прафесар Я.П.Крамлёў працаваў на факультэце біялогіі і экалогіі універсітэта ў 1991-2007 гадах.

Нарадзіўся 6 снежня 1938 года ў вёсцы Тулага Урэнскага раёна Горкаўскай вобласці (Расія). Сярэднюю адукацыю набываў ва Урэнскай школе (скончыў 8 класаў) і Багратыёнаўскім зааветэрынарным тэхнікуме (1953-1957). Тэхнікум скончыў з адзнакай і быў накіраваны на вучобу ў Віцебскі ветэрынарны інстытут.

Пасля заканчэння інстытута працаваў галоўным ветэрынарным урачом саўгаса (1962-1963), ветэрынарным урачом Баграціёнаўскай райветстанцыі (1963-1965), галоўным ветэрынарным урачом Упраўлення сельскай гаспадаркі Гур’еўскага раёна Калінінградскай вобласці (1965-1967).

Вучыўся ў аспірантуры Беларускага навукова-даследчага ветэрынарнага інстытута (1967-1968) па спецыяльнасці «Паразіталогія». З 1968 года – дырэктар Гусеўскай міжраённай ветэрынарнай лабараторыі. У 1971 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю «К изучению минотических абортов у коров» і заняў пасаду старшага навуковага супрацоўніка Калінінградскай навукова-даследчай ветэрынарнай станцыі, у 1974-1985 гадах – дырэктар. Доктарскую дысертацыю «Патология беременности, обусловленная факультативно патогенными бактериями и грибами и её роль в бесплодии коров» абараніў у 1981 годзе.

У 1985-1991 гадах – загадчык кафедры генетыкі і развядзення сельскагаспадарчых жывёл Гродзенскага сельскагаспадарчага інстытута (зараз Гродзенскі аграрны універсітэт).

З мая 1991 года – прафесар кафедры біялогіі Гродзенскага універсітэта імя Янкі Купалы. Праз год абіраецца загадчыкам кафедры. Чытаў курсы «Заалогія» і «Мікрабіялогія» на факультэце фізічнай культуры, спецкурсы «Асновы сельскай гаспадаркі» і «Экалогія жывёл» на факультэце біялогіі і экалогіі. Вучонае званне прафесара па кафедры біялогіі прысвоена ў 1993 годзе.

У 1996 годзе абіраецца загадчыкам кафедры экалогіі, праводзіць сур’ёзную працу па станаўленні кафедры. Распрацоўвае вучэбныя праграмы па курсах «Мікрабіялогія», «Экалогія жывёл», «Экалагічная паразіталогія», «Экалогія наземных экасістэм», «Метады ацэнкі экасістэм» і іншыя. Пад кіраўніцтвам прафесара Я.П.Крамлёва кафедра праводзіць глыбокія даследаванні па ацэнцы флоры і фауны Заходняга рэгіёну Беларусі з пункту гледжання біялагічнай разнастайнасці. Акрэслівае рэжым выкарыстання біялагічных рэсурсаў, дазваляючы захаваць біялагічную разнастайнасць. Шэраг выкладчыкаў кафедры прымаюць удзел у выкананні дзяржаўных навукова-тэхнічных праграм. Кафедра адкрывае магістратуру па спецыяльнасці «Экалогія» і аспірантуру па спецыяльнасці «Мікрабіялогія».

З 2002 года Яўген Паўлавіч – прафесар кафедры.  Умер в 2015 году.

Читать далее…

30 января 2013

Крэнь Іван Платонавіч

Прафесар І.П.Крэнь як чалавек вызначаецца далікатнасцю ў адносінах да калег па працы і студэнтаў. Грунтуецца гэтая рыса характару на глыбокім і канкрэтным уяўленні, дазваляючым яму ясна адчуваць чужыя пакуты і жаданні  і праяўляцца не толькі ў штодзённых зносінах, але і ў педагагічнай і навуковай дзейнасці.

Нарадзіўся 30 лістапада 1936 года ў вёсцы Кузявічы Баранавіцкага раёна Брэсцкай вобласці ў сялянскай сям’і. Бацькі Івана Платонавіча былі адукаванымі людзьмі. Платон Андрэевіч скончыў Клецкую настаўніцкую семінарыю, Пелагея Пятроўна – Слонімскую жаночую гімназію.

Сярэднюю адукацыю набываў у Кузявіцкай, Маўчадскай, Ялуцавіцкай і Гарадзішчынскай школах Баранавіцкага раёна. З 1954 года студэнт гістарычнага факультэта Гродзенскага педагагічнага інстытута імя Янкі Купалы. У 1959 годзе закончыў гісторыка-педагагічны факультэт па спецыяльнасці «Гісторыя, руская мова і літаратура». Працаваў (1959-1967) дырэктарам Праважскай сямігадовай, Палякішскай сярэдняй і Воранаўскай школы-інтэрната.

Закончыў аспірантуру кафедры гісторыі СССР Беларускага універсітэта. Кандыдацкую дысертацыю «Барацьба прафсаюзаў Беларусі за развіццё хімічнай прамысловасці ў рэспубліцы ў 1959-1965 гадах» абараніў у 1981 годзе.

З 1967 года працуе ва універсітэце: старшы выкладчык кафедры гісторыі СССР і БССР (1967-1972), сакратар партыйнага камітэта (1972-1976), старшы выкладчык, дацэнт (1976-1988).

У 1988-1990 гадах – намеснік загадчыка Дома палітычнай асветы, рэктар універсітэта марксізму-ленінізму Гродзенскага абкама КПБ. З 1990 па 2008 год загадчык кафедры гісторыі Беларусі, дэкан факультэта гісторыі і культуры (1995-2001), са снежня 2008 года – прафесар кафедры гісторыі Беларусі. Вучонае званне прафесара па кафедры гісторыі СССР і БССР прысвоена ў          1991 годзе.

Навуковы светапогляд прафесара І.П.Крэня сфармаваўся пад уплывам ягоных універсітэцкіх настаўнікаў: дацэнта В.А.Ваяхіна, прафесараў Б.М.Фіха і Я.Н.Мараша, акадэміка НАН РБ І.М.Ігнаценкі. Калі ў гісторыі ёсць хаць якая-небудзь відавочнасць, здольная дыктаваць народам спосаб дзеяння, то гэта датычыць найперш гісторыі краіны і рэгіёну.

Менавіта гэты прынцып вызначыў навуковыя інтарэсы прафесара І.П.Крэня: гісторыя эканомікі і культуры Беларусі, гісторыя палітычных партый і грамадскіх арганізацый, гісторыя гарадоў і вёсак. Ён аўтар шэрагу грунтоўных даследаванняў: «Гродна. Гісторыка-эканамічны нарыс» (у суаўт.), «Гродна. Энцыклапедычны даведнік» (у суаўт.), «Шчучын. Гісторыка-эканамічны нарыс» (у суаўт.), «Іўе. Гісторыка-эканамічны нарыс» (у суаўт.), «Нарысы гісторыі Гродзенскай абласной партыйнай араганізацыі» (у суаўт.), «Гродна ў гады Вялікай Айчыннай вайны. 1941-1945» (у суаўт.), «Гродзенскі дзяржаўны універсітэт імя Янкі Купалы. Гістарычны нарыс» (у суаўт.) і іншых.

Прафесар І.П.Крэнь прызнаны эксперт у галіне педагогікі вышэйшай і сярэдняй школы. Ён аўтар пяці падручнікаў для студэнтаў па гісторыі Беларусі і Расіі, навучальных і метадычных дапаможнікаў па выкананню студэнтамі дыпломных і пісьмовых прац, двух навучальных дапаможнікаў для вучняў сярэдніх школ.

Педагагічны талент, уважлівасць і дабрыня ў адносінах са студэнтамі і аспірантамі, глыбокая веданне прадмета навукі спрыяюць прафесару І.П.Крэню ў падрыхтоўцы навукова-педагагічных кадраў. Пад ягоным кіраўніцтвам абаронена 12 кандыдацкіх дысертацый.

Навукова-педагагічная і грамадская дзейнасць прафесара І.П.Крэня адзначана прысваеннем (2000) звання «Заслужаны работнік адукацыі Рэспублікі Беларусь». З 2004 года ён «Ганаровы прафесар Гродзенскага дзяржаўнага універсітэта імя Янкі Купалы».

Читать далее…

30 января 2013

Лепешаў

Іван Якаўлевіч

Каб ахаратарызаваць І.Я.Лепешава як чалавека, вучонага і грамадзяніна, трэба было б напісаць салідную кнігу. Няма сумневу, што такая кніга будзе напісана і гэта будзе вельмі карысная кніга як для гісторыі айчыннай і славянскай філалогіі, так і для студэнтаў і выкладчыкаў універсітэта.

Нарадзіўся І.Я.Лепешаў 23 кастрычніка 1923 года ў вёсцы Іскозы Дубровінскага раёна Віцебскай вобласці. У 1940 годзе скончыў 8 класаў Ліцвінаўскай сярэдняй школы, здаў экстэрнам экзамены за дзевяць класаў і паступіў у Аршанскі настаўніцкі інстытут, першы курс якога закончыў у 1941 годзе.

У 1944-1947 гадах – на франтах Айчыннай вайны ў шэрагах Чырвонай Арміі. Двойчы паранены. Узнагароджаны Ордэнам Айчыннай вайны ІІ ступені, медалямі «За адвагу», «За баявыя заслугі» і шэрагам іншых. З адзнакай закончыў у 1948 годзе Аршанскі настаўніцкі інстытут. Працаваў настаўнікам беларускай мовы ў Свіслацкай сярэдняй школе Гродзенскай вобласці. Івана Якаўлевіча, як і многіх іншых беларусаў, не абмінулі сталінскія рэпрэсіі 40-х гадоў мінулага стагоддзя. У 1949 годзе беспадстаўна рэпрэсаваны. 6 гадоў працаваў разнарабочым у лагерах Прыморскага краю. З 1956 па 1971 год настаўнічаў у школах Шчучынскага раёна.

За 15 гадоў настаўніцкай працы І.Я.Лепешаў зрабіў столькі, што іншым гэтага хапіла б на ўсё жыццё. Завочна скончыў з адзнакай Гродзенскі педагагічны інстытут імя Янкі Купалы, аспірантуру кафедры беларускай мовы Мінскага педагагічнага інстытута (1951 г.). Надрукаваў каля сотні артыкулаў у перыядычных выданнях і навуковых часопісах па тэарэтычных пытаннях беларускай мовы і методыкі яе выкладання, гісторыі і краязнаўстве. Выдаў кнігі «Изготовление и использование таблиц по русскому языку» (1966) і «Литературно-краеведческий кружок» (1969).

Даўно заўважана, што вялікія рэкі ўжо ў вытоках вызначаюцца размашыстасцю і напорыстасцю. Гэтак сама і вялікія вучоныя ўжо ў маладыя гады выяўляюць глыбіню і размах творчых пошукаў і здзяйсненняў. Навуковая дзейнасць І.Я.Лепешава была заўважана выкладчыкамі інстытута, і гэта натуральна, бо ягоныя навуковыя публікацыі сведчылі, што гэты вясковы настаўнік мае ясны, праніклівы і строгі розум. Яго запрашаюць на выкладчыцкую працу ў інстытут.

З верасня 1971 года І.Я.Лепешаў працуе на кафедры беларускай мовы, дзе прайшоў усе ступені кар’ернай універсітэцкай лесвіцы ад асістэнта да прафесара. У 1972 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю «Фразеалогія ў творах Кандрата Крапівы». Праз 3 гады атрымаў вучонае званне дацэнта. Доктарскую дысертацыю «Праблемы фразеалагічнай стылістыкі і фразеалагічнай нормы ў сучаснай беларускай мове» абараніў у 1985 годзе. З 1987 года – прафесар.

Читать далее…

30 января 2013

Ліопа Валерый Аляксандравіч

Прафесар В.А.Ліопа выяўляе рэдкі ў наш час тып вучонага-фізіка, у якога цікавасць і настойлівасць да пазнання заканамернасцей прыроды арганічна спалучаецца з не меншай цікавасцю і настойлівасцю ў асэнсаванні сучасных гуманітарных і філасофскіх праблем. Універсітэцкая супольнасць шануе яго не толькі як прызнанага эксперта ў галіне структурнай фізікі цвёрдага цела, але і ў пытаннях метадалогіі універсітэцкай адукацыі, сучаснага грамадазнаўства і чалавеказнаўства.

Нарадзіўся В.А.Ліопа 7 жніўня 1939 года ў сяле Сухаўское (сёння ў межах Іркуцка) Іркуцкага раёна Іркуцкай вобласці (Расія).

У 1956 годзе з адзнакай скончыў сярэднюю школу, сістэматычную фізічную адукацыю атрымаў на фізічным факультэце Іркуцкага універсітэта. Пасля заканчэння універсітэта працуе ў Праблемнай лабараторыі кафедры абагачэння карысных выкапняў Іркуцкага палітэхнічнага інстытута (зараз Іркуцкі палітэхнічны універсітэт). Завочна навучаецца ў аспірантуры, якую заканчвае ў 1965 годзе, і абараняе кандыдацкую дысертацыю «Анализ базальных рентгеновских рефлексов флогопитов с различной степенью гидратации».

14 гадоў прафесар В.А.Ліопа працуе на кафедры агульнай фізікі Іркуцкага універсітэта, дзе праходзіць ступені універсітэцкай службовай лесвіцы ад асістэнта (1964) да загадчыка (1974).

На станаўленне прафесара В.А.Ліопы як вучонага, універсітэцкага выкладчыка і асобы істотна паўплывалі ў гэтыя гады два фактары. З сярэдзіны мінулага стагоддзя ў гарадах Сібіры інтэнсіўна развіваюцца навуковыя даследаванні. Ствараецца Сібірскае аддзяленне АН СССР з цэнтрам у Навасібірску і Усходнесібірскі філіял з цэнтрам у Іркуцку. Тут працуе 7 акадэмічных інстытутаў, у якіх вядуцца фізічныя эксперыменты. Дынамічна развіваецца фізічны факультэт Іркуцкага універсітэта, адкрываюцца лабараторыі і кафедры, дзе цікаўнаму і працаздольнаму студэнту, а затым аспіранту В.А.Ліопу было да чаго прыкласці свае сілы.

Са сваім навуковым кіраўніком, загадчыкам кафедры фізікі цвёрдага цела прафесарам Міхаілам Сцяпанавічам Мецыкам, В.А.Ліопа пачаў працаваць, будучы яшчэ студэнтам трэцяга курса. Больш чым дваццацігадовае непасрэднае супрацоўніцтва з гэтым таленавітым фізікам і прыгожым чалавекам істотна паўплывала на прафесійныя і чалавечыя каштоўнасці В.А.Ліопы.

У 1978 годзе В.А.Ліопа абіраецца на пасаду дацэнта кафедры агульнай і тэарэтычнай фізікі Брэсцкага педагагічнага інстытута і пераязджае ў Беларусь. З 1979 па 1983 гады – прарэктар па навучальнай рабоце інстытута.

Са студзеня 1985 года В.А.Ліопа – дацэнт кафедры квантавай электронікі Гродзенскага універсітэта імя Янкі Купалы. Менавіта ва універсітэце ён здолеў рэалізаваць свой патэнцыял навукоўца і выкладчыка. У 1999 годзе абараняе доктарскую дысертацыю «Физические механизмы структурных изменений слюд в зависимости от внешних воздействий». Праз год атрымоўвае вучонае званне прафесара па спецыяльнасці «Фізіка». З 1999 па 2009 года загадвае кафедрай тэарэтычнай фізікі.

Читать далее…

Copyright © 2012-2020 by ГрГУ им. Я.Купалы